Ουδείς μπορεί να αρνηθεί, ότι σε διάφορες κουλτούρες συνταγογραφούν βότανα για γονιμότητα.
Μπορεί να έχετε ακούσει για βότανα γυναικείας και ανδρικής γονιμότητας να συζητώνται στο διαδίκτυο. Εντάξει, μπορεί στα παλιά χρόνια να δίναν στα κορίτσια το «σερνικοβότανο» για να γεννήσουν αγόρι, αλλά εν έτει 2025 πόσο σώφρον είναι να μιλάμε για ενίσχυση της γονιμότητας με φυτα; Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη, ότι δουλεύουν. Συνεπώς, αν σχεδιάζετε να βράσετε βοτάνι για να συλλάβετε, καλύτερα να ζητήσετε τη γνώμη του γιατρού σας ή ενός ειδικού στη βοτανική ιατρική.
Μπορούν τα βότανα να βοηθήσουν στη γονιμότητα;
Δεν υπάρχει χειροπιαστή απόδειξη, ότι τα βότανα θεραπεύουν την υπογονιμότητα. Ωστόσο, σε διάφορες κουλτούρες χρησιμοποιούνται υποστηρικτικά για την γυναικεία και την ανδρική γονιμότητα και υγεία. Η κινεζική και η αγιουβερδική ιατρική ακόμη ενθαρρύνουν τη χρήση κάποιον βοτάνων και μειγμάτων αυτών για τη συμβολή τους στην ορμονική ισορροπία και τους κύκλους γονιμότητας. Ορισμένα, μάλιστα, χρησιμοποιούντε σε συνδυασμό με την εξωσωματική γονιμοποίηση και την ενδομήτρια σπερματέγχυση.
Τα φυτικά συμπληρώματα γονιμότητας έχουν περιοισμένη έγκριση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA). Δεν υπόκεινται στον ίδιο βαθμό επιστημονικού ελέγχου ούτε ρυθμίζονται τόσο αυστηρά όσο τα φάρμακα. Επομένως, τα βότανα και τα φυτικά συμπληρώματα, παρόλο που φέρουν την ένδειξη «φυσικά», μπορεί να έχουν παρενέργειες.
Οι καθυστερημένες εγκυμοσύνες και η συνεχής πτώση του δείκτη γονιμότητας οδηγούν σε αυξημένη ζήτηση για συμπληρώματα γονιμότητας στην αγορά. Ως αποτέλεσμα, οι αναλυτές προβλέπουν ότι η παγκόσμια αγορά συμπληρωμάτων γονιμότητας θα παρουσιάσει σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 7,9% την περίοδο 2025–2030.
Παράλληλα, ενώ η αγορά φυσικών συμπληρωμάτων αναμένεται να σημειώσει σταθερή άνοδο, το τμήμα που αφορά συνθετικά ή μικτά (φυσικά και συνθετικά) συμπληρώματα προβλέπεται να αναπτυχθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια.
Βότανα γονιμότητας για γυναίκες
The herbs mentioned here and their effect on fertility have primarily been sourced from the book ‘Do You Want To Have A Baby: Natural Fertility Solutions And Pregnancy Care’ by Sarah Abernathy and Linda Page.
Ασβαγκάντα (Withania somnifera)
Χρησιμοποιείται στην αγιουβερδική ιατρική και λέγεται ότι βοηθά στη γονιμότητα, ενισχύει το ενδοκρινικό σύστημα, ενώ ρυθμόζει την αδρεναλίνη και τον θυρεοειδή, κάτι που συμβάλλει στην ισορροπία των αναπαραγωγικών ορμονών. Παράλληλα, λέγεται, ότι ενδυναμώνει τις ωοθήκες, τη μήτρα και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Μελέτες δείχνουν ότι το εκχύλισμα ashwagandha μπορεί να βελτιώσει την ισορροπία μεταξύ της ορμόνης διέγερσης των ωοθυλακίων (FSH) και της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH), γεγονός που μπορεί να έχει θετική επίδραση στη γυναικεία αναπαραγωγική υγεία. Ωστόσο, μπορεί να έχει παρενέργειες, όπως ναυτία, πονοκεφάλους, ενοχλήσεις στο στομάχι ή διάρροια.
Κόκκινο βατόμουρο (Rubus idaeus)
Θεωρειται ότι διαθέτει ιδιότητες που ενισχύουν την γονιμότητα με φυσικό τρόπο. Είναι ένα ισχυρό βότανο, που μπορεί να ενισχύσει τους ιστούς της μήτρας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, ενδέχεται να προκαλέσει διάρροια ή ναυτία.
Κόκκινο τριφύλλι (Trifolium pretense)
Έχει ιδιότητες αντίστοιχες των οιστρογόνων που μπορεί να ενδυμώσουν την γονιμότητα στις γυναίκες με έλλειψή τους. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αποκατάσταση ουλών στις σάλπιγγες χάρη στις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του, θεωρείται ότι συμβάλλει στη ρύθμιση του ακανόνιστου εμμηνορροϊκού κύκλου και μπορεί να λειτουργήσει ως υποστηρικτικό βότανο σε περιπτώσεις ανεξήγητης υπογονιμότητας.
Το κόκκινο τριφύλλι αντενδείκνυται στην εγκυμσούνη και τον θηλασμό. Συνεπώς, αν πιστεύεις ότι είσαι έγκυος, σταμάτα να το πίνεις. Μπορεί επίσης, να μην συνιστάται και σε παθήσεις, όπως ενδομητρίωση, καρκίνο του στήθους, του τραχήλου ή ινομυώματα, λόγω των ιδιοτήτων του που μοιάζουν με των οιστρογόνων.
Dong Quai – Κινεζική αγγελική (Angelica Sinensis)
Χρησιμοποιείται εκτενώς στην κινεζική ιατρική και λέγεται ότι ρυθμίζει την εμμηνόρροια και την ωορρηξία, ενώ βοηθά στον καθαρισμό της στάσης του αίματος (μείωση της ροής του), μιας από τις βασικές αιτίες της υπογονιμότητας σύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική προσέγγιση και βοηθά στην ενίσχυση της μήτρας. Παρ’ όλα αυτά καλό θα ήταν να μην το πάρετε με άλλα αντιπηκτικά φάρμακα. Σταματήστε να το χρησιμοποιείτε, επίσης, όταν έχετε διάρροια, μεγάλη ροή περιόδου ή αιμορραγίες. Οι υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσουν φωτοευαισθησία, κοκκινίλες στο δέρμα και για αυτό καλό είναι να φοράτε αντηλιακό, όταν βγαίνετε στον ήλιο. Το Dong Quai πιστεύεται ότι είναι ασφαλές, όταν λαμβάνεται μόνο μέχρι έξι μήνες. Σε άλλη περίπτωση, το δέρμα σας θα γίνει περισσότερο ευαίσθητο στον ήλιο και θα προκαλέσει υψηλή πίεση ή αέρια.
Ψευδομονόκερος ή Ραβδί της νεράιδας (Chamaelerium luteum)
Αν και το βότανο χρησιμοποιείται για τη γονιμότητα, χρειάζεται απαραιτήτως να χορηγηθεί από πιστοποιημένο βοτανολόγο ή μαία με ειδική συνταγή.
Μπορεί να λειτουργήσει ως τονωτικό της μήτρας, βοηθώντας στη μείωση της συμφόρησης στην περιοχή της λεκάνης. Επίσης, ενδέχεται να συμβάλλει στη ρύθμιση της εμμήνου ρύσης και στην ενίσχυση του ενδομητρίου. Ωστόσο, η λήψη σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές ενοχλήσεις, όπως ναυτία και εμετό.
Άγρια Διοσκορέα (Dioscorea villosa)
Παραδοσιακοί Κινέζοι βοτανολόγοι το χρησιμοποιούν για να προσφέρει θερμότητα σε μία «ψυχρή» ή στάσιμη μήτρα, καθώς και περισσότερη ροή της ενέργειας Qi (ζωτική ενέργεια) στο σώμα και το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα.
Wild yam (άγριο γιαμ)
Το άγριο γιαμ χρησιμοποιείται σε ορισμένες παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές ως αφροδισιακό βότανο. Συνιστάται η χρήση του πριν την ωορρηξία, δηλαδή κατά το πρώτο μισό του εμμηνορροϊκού κύκλου.
Ωστόσο, δεν ενδείκνυται για γυναίκες που έχουν ιστορικό καρκίνων εξαρτώμενων από οιστρογόνα. Αν υπάρχει οποιοδήποτε ιστορικό ορμονοεξαρτώμενων καρκίνων, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν από τη χρήση. Αν και το άγριο γιαμ δεν δρα ακριβώς όπως οι ορμόνες, μπορεί να έχει ήπια οιστρογονική δράση, επομένως δεν συνιστάται σε εγκύους ή θηλάζουσες γυναίκες. Επιπλέον, άτομα με ανεπάρκεια της πρωτεΐνης S (διαταραχή πήξης του αίματος) θα πρέπει να το αποφεύγουν, καθώς το βότανο ενδέχεται να αυξήσει ελαφρώς τον κίνδυνο θρομβώσεων.
Vitex (ή Chaste tree – Λυγαριά η αγνή)
Το Vitex θεωρείται ότι ομαλοποιεί την ωορρηξία διεγείροντας την ωχρινοτρόπο ορμόνη (LH) και μειώνοντας την ορμόνη διέγερσης των ωοθυλακίων (FSH). Πιστεύεται επίσης ότι ισορροπεί την παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης στο σώμα. Πρόκειται για βότανο με αργή δράση, που δεν περιέχει ορμόνες, αλλά ρυθμίζει φυσικά τον ορμονικό κύκλο του οργανισμού. Έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία επαναλαμβανόμενων αποβολών (RPL), ειδικά όταν συνδέονται με χαμηλά επίπεδα προγεστερόνης. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ταυτόχρονα με φαρμακευτικές θεραπείες που περιέχουν ορμόνες.
Μαύρη κολχική (Cimicifuga spp.)
Η μαύρη κολχική είναι ένα τονωτικό βότανο που θεωρείται ότι ενισχύει τη μήτρα και βοηθά σε περιπτώσεις προπτώσεως μήτρας ή ινομυωμάτων. Μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα οιστρογόνων στο σώμα, κάτι που ίσως μειώνει τον κίνδυνο αποβολής στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, η υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει στομαχικές ενοχλήσεις ή εμετούς, ενώ δεν συνιστάται η χρήση της κατά την εγκυμοσύνη, καθώς μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις της μήτρας. Η μαύρη κολχική έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση πόνων ωοθηκών και επώδυνης εμμήνου ρύσης.
Τσουκνίδα
Η τσουκνίδα θεωρείται ότι θρέφει και τονώνει τη μήτρα, ενώ ενισχύει τη λειτουργία των νεφρών και των επινεφριδίων. Είναι πλούσια σε χλωροφύλλη, που δρα αποτοξινωτικά και βοηθά τον οργανισμό να προετοιμαστεί για τη σύλληψη και την εγκυμοσύνη. Μια μελέτη που εξέτασε τη δράση της Urtica dioica σε γυναίκες με υπερανδρογονισμό – μια ενδοκρινική διαταραχή που συχνά συνδέεται με δυσκολία στην ωορρηξία και υπογονιμότητα – έδειξε σημαντική μείωση των επιπέδων ολικής και ελεύθερης τεστοστερόνης μετά τη θεραπεία, υποδεικνύοντας ότι η τσουκνίδα μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση των ανδρογόνων.
Δρόγη (Leonurus cardiaca )
Η δρόγη θεωρείται ότι διεγείρει τη μήτρα και βελτιώνει τον μυϊκό τόνο της. Πιστεύεται επίσης ότι μπορεί να προκαλέσει την έμμηνο ρύση όταν αυτή καθυστερεί λόγω άγχους ή στρες.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκείς επιστημονικές έρευνες που να τεκμηριώνουν τη δράση του στη γονιμότητα.
Έλαιο νυχτολούλουδου
Το έλαιο νυχτολούλουδου θεωρείται ότι βελτιώνει την ποιότητα της τραχηλικής βλέννας, κάτι πολύ σημαντικό, καθώς η βλέννα αυτή βοηθά το σπέρμα να φτάσει στο ωάριο.
Συνιστάται να λαμβάνεται μόνο κατά το πρώτο μισό του κύκλου, δηλαδή μέχρι την ωορρηξία. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται μετά την ωορρηξία, καθώς σε περίπτωση σύλληψης μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες αντιδράσεις στην πρώιμη εγκυμοσύνη.
Βότανα για τη γονιμότητα των ανδρών
Τα βότανα γονιμότητας για άνδρες θεωρείται ότι βοηθούν στη βελτίωση του αριθμού και της ποιότητας των σπερματοζωαρίων, στην ενίσχυση της λίμπιντο και στη γενικότερη υγεία του αναπαραγωγικού συστήματος. Αν και οι επιστημονικές αποδείξεις είναι περιορισμένες, πολλά από αυτά χρησιμοποιούνται παραδοσιακά εδώ και αιώνες.
Νταμιάνα (Turnera diffusa)
Η νταμιάνα είναι γνωστή για τις αφροδισιακές της ιδιότητες, οι οποίες μπορεί να ωφελήσουν τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες. Πιστεύεται ότι βοηθά στην αποκατάσταση της αναπαραγωγικής λειτουργίας και χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τη θεραπεία της πρόωρης εκσπερμάτισης και της ανικανότητας.
Είναι ένα φυσικό βότανο που θεωρείται ότι ενισχύει τη λίμπιντο και δρα ευεργετικά στη στυτική λειτουργία.
Αμερικανικό τζίνσενγκ (anax quinquefolius)
Το αμερικανικό τζίνσενγκ θεωρείται ότι ενισχύει και τρέφει το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα, βοηθώντας στη βελτίωση της στύσης και στην αύξηση του αριθμού, της κινητικότητας και της συγκέντρωσης τεστοστερόνης.
Ωστόσο, δεν πρέπει να συνδυάζεται με φάρμακα που αραιώνουν το αίμα, καθώς μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Σπάνια, μπορεί να προκαλέσει υψηλή αρτηριακή πίεση, αϋπνία, άγχος, πονοκεφάλους, ναυτία ή ρινορραγίες. Συνιστάται να λαμβάνεται με φαγητό για την αποφυγή υπογλυκαιμίας. Άτομα με υπέρταση, υπόταση, σχιζοφρένεια, διπολική διαταραχή ή ορμονοεξαρτώμενες παθήσεις (όπως καρκίνο του μαστού) πρέπει να το χρησιμοποιούν μόνο υπό ιατρική επίβλεψη.
Περουβιανή μάκα (Lepidium meyenii)
Η ρίζα μάκα είναι γνωστή για τη δράση της στην αύξηση της ενέργειας, της λίμπιντο και της γονιμότητας.
Πιστεύεται ότι βελτιώνει τον αριθμό και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων και μπορεί να βοηθήσει στη στυτική λειτουργία.
Λόγω της διεγερτικής της δράσης, δεν συνιστάται να λαμβάνεται πριν τον ύπνο.
Σερενόα η πριονωτή (Serenoa repens)
Χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τη βελτίωση της υγείας του προστάτη, την ενίσχυση της λίμπιντο και την αντιμετώπιση της ανικανότητας. Ενδέχεται να συμβάλλει στη ρύθμιση και ενδυνάμωση του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Δεν πρέπει να λαμβάνεται ταυτόχρονα με φαρμακευτικές θεραπείες γονιμότητας. Σε σωστή χρήση θεωρείται ασφαλές, με σπάνιες παρενέργειες όπως πονοκέφαλος, ναυτία ή ζάλη. Σε ελάχιστες περιπτώσεις έχει συσχετιστεί με αιμορραγία κατά τη διάρκεια χειρουργείου ή προβλήματα στο ήπαρ και το πάγκρεας, αν και δεν έχει επιβεβαιωθεί αιτιώδης σχέση.
Τρίβολος (Tribulus terrestris)
Ο τρίβολος χρησιμοποιείται για την ενίσχυση του αναπαραγωγικού συστήματος και στα δύο φύλα.Ενδέχεται να βελτιώνει τον αριθμό και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, καθώς και τη στυτική λειτουργία. Ωστόσο, οι επιστημονικές αποδείξεις είναι περιορισμένες. Πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή, καθώς μπορεί να επιδράσει στα φάρμακα για διαβήτη ή αρτηριακή πίεση.
Σε υπερβολικές δόσεις έχουν αναφερθεί ερεθισμοί στο στομάχι, και σε σπάνιες περιπτώσεις σοβαρές βλάβες στο ήπαρ, στα νεφρά ή στο νευρικό σύστημα, καθώς και παρατεταμένη, επώδυνη στύση (πριαπισμός).
Επιμήδιο (Epimedium grandiflorum)
Το γνωστό και ως «βότανο του κερασφόρου τράγου» χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τη βελτίωση της στυτικής λειτουργίας. Πιστεύεται ότι αυξάνει τα επίπεδα τεστοστερόνης, ενισχύοντας έτσι τη σεξουαλική επιθυμία. Ωστόσο, η παρατεταμένη χρήση μπορεί να προκαλέσει ναυτία, εμετό, πονοκέφαλο, ξηροστομία, δυσκολία στην αναπνοή ή μυϊκούς σπασμούς.
Αστράγαλος (Astragalus propinquus)
Ο αστράγαλος θεωρείται ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και βελτιώνει την ποιότητα και κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Η πιο συχνή παρενέργεια είναι η διάρροια, ενώ μπορεί επίσης να επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου και πίεσης.
Yohimbe (Pausinystalia yohimbe)
Ο φλοιός του φυτού Yohimbe χρησιμοποιείται για να βελτιώσει την κυκλοφορία του αίματος στα αναπαραγωγικά όργανα και να βοηθήσει στη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας.
Λειτουργεί επίσης ως ενισχυτικό της λίμπιντο, ωστόσο πρέπει να αποφεύγεται σε άτομα με χαμηλή πίεση, καθώς σε μεγάλες δόσεις μπορεί να είναι τοξικό.
Goji berry (Lycium barbarumι)
Τα αποξηραμένα goji berries πιστεύεται ότι προστατεύουν τα σπερματοζωάρια από την υπερθέρμανση, διατηρώντας έτσι την ποιότητα και ποσότητά τους. Επιπλέον, βοηθούν στη ρύθμιση των ορμονών μέσω της υποστήριξης της λειτουργίας του ήπατος. Δεν συνιστώνται σε άτομα με χαμηλό σάκχαρο ή χαμηλή πίεση, καθώς μπορεί να τις μειώσουν περαιτέρω.
Σχιζάνδρα (Schisandra chinensis)
Το βότανο αυτό θεωρείται ότι ενισχύει την παραγωγή σπέρματος και βελτιώνει την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Υπάρχει η πεποίθηση ότι αυξάνει την παραγωγή ενζύμων και γλυκογόνου, στοιχεία σημαντικά για την υγεία των όρχεων και των νεφρών. Ωστόσο δεν υπάρχουν επαρκείς επιστημονικές μελέτες που να το αποδεικνύουν.
Shilajit
Το Shilajit έχει αποδειχθεί σε κλινικές μελέτες ότι αυξάνει τον αριθμό και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Έρευνες σε υπογόνιμους άνδρες έδειξαν ότι η χρήση του βελτίωσε σημαντικά τη σπερματογένεση περίπου στο 50% των περιπτώσεων. Χρησιμοποιείται ευρέως στην Αγιουρβέδα για την υποστήριξη της γονιμότητας.
Οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν πονόλαιμο, ζάλη, ναυτία, διάρροια ή εμετό, ενώ σπάνια έχει συνδεθεί με υψηλή πίεση και χαμηλό κάλιο στο αίμα. Μπορεί επίσης να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις.
Κανέλα
Μελέτες δείχνουν ότι η χορήγηση 75 mg κανέλας ανά κιλό σωματικού βάρους ημερησίως μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των σπερματοζωαρίων και να βελτιώσει την κινητικότητα και τη βιωσιμότητά τους.
Υπάρχουν σήμερα πολλά βότανα που συνδέονται με τη γονιμότητα, ωστόσο οι επιστημονικές αποδείξεις για την αποτελεσματικότητά τους παραμένουν περιορισμένες. Αν σκέφτεστε να τα χρησιμοποιήσετε, είναι σημαντικό να κατανοήσετε πρώτα τον λόγο και τον στόχο, να διατηρείτε έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής με σωστή διατροφή, τακτική άσκηση και ψυχική ηρεμία, καθώς και να συμβουλευτείτε έναν ειδικό βοτανολόγο ή γιατρό φυσιοθεραπευτή πριν από κάθε χρήση.
Πηγή: momjunction.com
