Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που βασανίζουν τους γονείς σήμερα εν όψει της έναρξης της σχολικής χρονιάς. Παραδοσιακά οι αρχές Σεπτεμβρίου είναι για τους γονείς περίοδος άγχους – φέτος όμως, ο αγαπητός μας κορωνοϊός μας έκανε ένα εξτρά δώρο οπότε τώρα εκτός από τα σταθερά άγχη μας έχουμε να διαχειριστούμε και την επιστροφή των παιδιών στο σχολείο εν μέσω πανδημίας.
Ναι, είναι πολλά όλα αυτά και ξέρω πως είστε όλοι προβληματισμένοι, αγχωμένοι, ίσως και φοβισμένοι. Όμως μην στενοχωριέστε – δεν είστε μόνοι. Είμαστε όλοι μαζί σε αυτό, έχουμε αντιμετωπίσει κι άλλα δύσκολα και μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα.
Κι ίσως έχω κάτι να σας πω που μπορεί να μειώσει λίγο τα αρνητικά σας συναισθήματα. Όλη αυτή η ταλαιπωρία με την επιστροφή των παιδιών στο σχολείο με μάσκες έχει και μια θετική πλευρά – είναι ευκαιρία ώστε τα παιδιά να αποκτήσουν δεξιότητες που θα αποδειχτούν πολύτιμες στην ενήλικη ζωή τους. Πριν αναφωνήσετε εκνευρισμένοι «αυτοί οι ψυχολόγοι είναι τρελοί», δώστε μου την ευκαιρία να σας εξηγήσω τι εννοώ.
Ασφαλώς όλοι θέλουμε τα παιδιά μας να είναι ευτυχισμένα και να μην τους συμβαίνει ποτέ τίποτα δύσκολο ή δυσάρεστο στη ζωή τους. Αν ωστόσο αυτό πράγματι συνέβαινε, αν ένα παιδί ζούσε πραγματικά μόνο μέσα στη χαρά και το παιχνίδι, τότε δεν θα αναπτυσσόταν και δεν θα ωρίμαζε, θα ήταν ψυχολογικά ανάπηρο, δεν θα μάθαινε ποτέ να διαχειρίζεται δυσκολίες, δεν θα είχε καμία ψυχική ανθεκτικότητα, και δεν θα ήταν εφοδιασμένο με τα εργαλεία που θα χρειαζόταν για να ζήσει καλά ως ενήλικος.
Όταν τα παιδιά βιώνουν δυσκολίες έχοντας όμως την υποστήριξη και την καθοδήγηση των γονιών τους, τότε ωριμάζουν σταδιακά, και αποκτούν τις δεξιότητες που είναι αναγκαίες για μια επιτυχημένη και ευτυχισμένη ενήλικη ζωή όπως: αυτοπειθαρχία, εξεύρεση λύσεων σε προβλήματα, προσαρμοστικότητα, ψυχική ανθεκτικότητα.
Αγαπητοί γονείς και εκπαιδευτικοί, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι φέτος, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, τα παιδιά μας χρειάζονται. Το πώς θα προσαρμοστούν και τι θα διδαχθούν τα παιδιά εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από εμάς. Αν λειτουργήσουμε σπασμωδικά, υπερβολικά και ανώριμα, θα κάνουμε τα παιδιά να νιώσουν τεράστιο άγχος, και θα αρχίσουν να αναπτύσσονται όλων των ειδών οι αρνητικές συμπεριφορές: φοβίες, προβλήματα κοινωνικότητας, απομόνωση, επιθετικότητα. Αν λειτουργήσουμε ψύχραιμα, ορθολογικά και θετικά, τα παιδιά θα προσαρμοστούν καλύτερα και γρηγορότερα και θα πάρουν πολύτιμα μαθήματα για τη ζωή τους.
Τα OXI: Η στάση των γονιών που δεν θα βοηθήσει τα παιδιά
- Όχι υπερβολικός φόβος/πανικός: Οι υπερβολές (πχ. ως προς τα μέτρα προστασίας, ή ως προς τον κίνδυνο) προκαλούν μεγάλη συναισθηματική φόρτιση στο παιδί. Ο πανικός το τρομάζει. Όταν χρησιμοποιείτε υπερβολικές εκφράσεις (πχ. «θα πεθάνουμε όλοι στο τέλος»), προξενείτε στο παιδί αγωνία, καθώς εκείνο δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα. Αν σας βλέπει πολύ φοβισμένους, θεωρεί ότι είναι πολύ μεγάλος ο κίνδυνος και αυτό θα το κάνει να νιώθει και να αντιδρά χειρότερα.
- Όχι νεύρα/φωνές: Όταν οι γονείς εκνευρίζονται και φωνάζουν, τα παιδιά, αφενός νιώθουν άσχημα, αφετέρου μαθαίνουν να φέρονται και εκείνα το ίδιο. Δεν έχει κανένα νόημα να τους φωνάζετε επειδή δεν φόρεσαν τη μάσκα: έτσι, αρχικά θα τρομάξουν, μετά θα θυμώσουν και τελικά θα γίνουν ακόμα πιο αρνητικά απέναντι στη μάσκα (ή σε οτιδήποτε άλλο).
- Όχι απειλές/τιμωρίες: Οι απειλές (του τύπου «θα αρρωστήσεις, θα κολλήσεις τη γιαγιά και θα πεθάνει» κλπ) ή οι τιμωρίες («επειδή έβγαλες τη μάσκα στο σχολείο, δεν θα σε πάω βόλτα το απόγευμα») δεν βοηθούν καθόλου. Το παιδί είτε θα τρομάξει υπερβολικά, είτε θα νιώσει ενοχές, είτε θα θυμώσει μαζί σας και θα πεισμώσει. Σε κάθε περίπτωση, απλώς θα νιώσει άσχημα και αυτό θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερο την προσαρμογή του και την τήρηση των μέτρων προστασίας.
Τα ΝΑΙ: Η στάση των γονιών που θα βοηθήσει τα παιδιά
- Θετικό παράδειγμα: Το παράδειγμά μας είναι σημαντικό για να αποκτήσουν τη σωστή στάση τα παιδιά. Καλό είναι να μας βλέπουν ψύχραιμους, θετικούς, και προσεκτικούς. Αν εμείς τηρούμε συστηματικά και χωρίς γκρίνια τα μέτρα προστασίας, θα είναι ευκολότερο να το κάνουν και τα παιδιά.
- Αναγνώριση δυσκολίας: «Καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο. Αλλά θα σε βοηθήσω και θα τα βγάλεις πέρα.»
- Θετική στάση ως προς την υγειονομική (και οικονομική ίσως) κρίση: «Κρίσεις συχνά στη ζωή αλλά τις αντιμετωπίζουμε και προχωρούμε. Φέτος θα περάσεις κάποιες δυσάρεστες στιγμές αλλά μέσα από όλο αυτό, θα γίνεις πιο δυνατός/ή και θα μάθεις πολύτιμα πράγματα για τη ζωή σου.»
- Εξεύρεση λύσεων ή τρόπων να μειωθεί κάποια δυσκολία: «Έλα να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να σου είναι πιο εύκολο.»
- Ενθάρρυνση για μοίρασμα: «Δεν είσαι μόνος/μόνη σου. Και τα άλλα παιδιά έχουν τις ίδιες δυσκολίες. Μιλήστε μεταξύ σας και μοιραστείτε πώς σας φαίνονται όλα αυτά.»
- Ψύχραιμη στάση ως προς τον κίνδυνο: «Ασφαλώς πρέπει να προσέχουμε για να μην κολλήσουμε. Αλλά αν κολλήσουμε, δεν θα είναι και τόσο τρομερό. Θα φροντίσουμε τον εαυτό μας και θα μας περάσει.»
- Θετική στάση ως προς τα μέτρα προστασίας: «Είναι καλό να προσέχουμε ώστε να είναι λιγότερο πιθανό να κολλήσουμε. Θα κάνουμε αυτό που μας λένε οι γιατροί αλλά μετά δεν θα το σκεφτόμαστε πια. Θα συνεχίσουμε τη ζωή μας κανονικά με λίγη παραπάνω προσοχή.»
Τα οφέλη: Πολύτιμες δεξιότητες που θα αποκτήσουν τα παιδιά μέσα από μια θετική στάση
Αν, αγαπητοί γονείς, έχουμε μια τέτοια θετική στάση σαν αυτή που περιγράφεται πιο πάνω, τα παιδιά μας όχι μόνο θα νιώσουν καλύτερα και θα προσαρμοστούν γρηγορότερα στη νεα πραγματικότητα του σχολείου, αλλά επίσης θα μάθουν:
• να διαχειρίζονται σωστά κρίσεις και δυσκολίες χωρίς υστερίες και υπερβολές
• να διαχειρίζονται σωστά τους κινδύνους και τις απειλές χωρίς φοβίες και εμμονές
• να αυτοπειθαρχούν σε αναγκαίους αλλά δυσάρεστους κανόνες χωρίς διαρκή γκρίνια
• να φροντίζουν/προστατεύουν τον εαυτό τους
• να προστατεύουν τους άλλους
• να δημιουργούν σχέσεις ανθεκτικές μέσα στις δυσκολίες
• να αξιολογούν και να αξιοποιούν τα θετικά πράγματα που έχουν
Ουφ! Αρκετά δεν είναι όλα αυτά; Επομένως, αξίζει να δούμε πιο ψύχραιμα και πιο θετικά την επιστροφή των παιδιών στο σχολείο. Εκτός από ταλαιπωρία, ίσως είναι και μια μεγάλη ευκαιρία για την προσωπική ανάπτυξη τόσο των παιδιών όσο και τη δική μας. Μια ευκαιρία να γίνουμε πιο λειτουργικοί άνθρωποι και πιο συνειδητοί πολίτες.
Υ.Γ. Η Σοφία Ανδρεοπούλου είναι και συγγραφέας στις εκδόσεις μας. Δείτε εδώ τα βιβλία της.
Πηγή: dioptra.gr