Η εφηβεία στα κορίτσια ξεκινά πλέον νωρίτερα από ποτέ και πολλές μητέρες δεν περιμένουν να δουν τι σημαίνει αυτό για τις κόρες τους.
Η Ρεμπέκα Κίντερμαν, μητέρα δύο κοριτσιών ηλικίας 10 και 12 ετών από την Αυστραλία, έχει γίνει viral στο Instagram με ένα βίντεο στο οποίο εξηγεί τι κάνει για να καθυστερήσει την έναρξη της πρώτης περιόδου τους. Το reel της (@bec_kinderman) έχει ξεπεράσει τα 1,6 εκατομμύρια προβολές και τις 57.000 likes.
Για την ίδια, αυτό σημαίνει πλήρη αλλαγή στον τρόπο ζωής της οικογένειας – από τη διατροφή μέχρι τον χρόνο μπροστά στις οθόνες.
«Πιστεύω ότι αν μπορούμε να καθυστερήσουμε αυτό το στάδιο της “ενηλικίωσης”, ειδικά όταν ο εγκέφαλος των παιδιών δεν είναι ακόμα έτοιμος να διαχειριστεί όλα όσα βλέπουν online, δίνουμε στα κορίτσια μας περισσότερο χρόνο να παραμείνουν παιδιά», εξηγεί η 36χρονη στο Newsweek.
Γιατί οι ειδικοί ανησυχούν για την πρόωρη εμμηναρχή
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η μέση ηλικία για την πρώτη περίοδο στις ΗΠΑ είναι τα 11,9 έτη, ενώ το 16% των κοριτσιών ξεκινούν πριν κλείσουν τα 11. Και αυτό δεν είναι απλώς ανησυχητικό – είναι και επικίνδυνο: κορίτσια που έχουν περίοδο πριν τα 12 έχουν 23% μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού σε σχέση με όσες ξεκινούν στα 15. Ο πρόωρος κύκλος συνδέεται επίσης με μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο ενδομητρίου και ωοθηκών.
Η Έλενα Μπρίτζερς (@elena.bridgers), επιστημονική αρθρογράφος με εξειδίκευση στην ψυχική υγεία των γυναικών, αναφέρει σε δημοφιλές reel της ότι στις προϊστορικές κοινωνίες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών η πρώτη περίοδος εμφανιζόταν γύρω στα 17, ενώ η ωορρηξία ξεκινούσε κανονικά στα 19.
«Για εκατομμύρια χρόνια, ο εγκέφαλος και το σώμα των κοριτσιών περνούσαν πρώτα από την εφηβεία σε συναισθηματικό επίπεδο και μετά σε αναπαραγωγικό. Σήμερα, τα κορίτσια έρχονται αντιμέτωπα με επώδυνες περιόδους, πιθανότητες εγκυμοσύνης ή και εγκυμοσύνη πολύ πριν ωριμάσει ο οργανισμός τους», τονίζει.
Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται από τους ειδικούς «εξελικτική αναντιστοιχία» – το σώμα φτάνει νωρίς στην αναπαραγωγική ωριμότητα, χωρίς να έχει αναπτυχθεί ακόμη ο ψυχολογικός και συναισθηματικός μηχανισμός που απαιτείται.
Η πρόωρη εμμηναρχή έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο αποβολών, περισσότερους πόνους περιόδου, ακανόνιστους κύκλους, πρόωρο τοκετό, καρκίνους, άγχος και κατάθλιψη. «Δεν ξέρουμε αν η πρόωρη περίοδος προκαλεί όλα αυτά ή αν ένας άλλος παράγοντας, όπως η παχυσαρκία, τα προκαλεί όλα μαζί», λέει η Μπρίτζερς, «αλλά ξέρουμε ότι δεν είναι καλό σημάδι».
Η Κίντερμαν προσπαθεί να προλάβει αυτές τις εξελίξεις με έναν ολιστικό τρόπο ζωής για τις κόρες της. «Δεν έχουν προσωπικές συσκευές, δεν μπαίνουν στα social media και τρώνε βιολογικά, χωρίς φυτοφάρμακα ή χημικά στο σπίτι», εξηγεί. «Φτιάχνουμε ακόμα και τα αρώματά μας με αιθέρια έλαια – γιατί τα περισσότερα περιέχουν ορμονικούς διαταράκτες.»
Αντίστοιχη προσέγγιση έχει υιοθετήσει και η Νίκι Σκίνερ, μαμά δύο κοριτσιών από τη Νέα Ζηλανδία. Στον λογαριασμό της στο Instagram (@nourished_and_vibrant) ενημερώνει άλλες μαμάδες για τις αλλαγές στην εφηβεία. Το τελευταίο της βίντεο έχει ξεπεράσει τα 8 εκατομμύρια προβολές.
«Δεν προσπαθώ να σταματήσω κάτι φυσικό. Απλώς θέλω να δημιουργήσω ένα περιβάλλον που δεν θα πυροδοτήσει την περίοδο πρόωρα», τονίζει. «Δεν μπορώ να ελέγξω τα πάντα, αλλά ό,τι μπορώ, θέλω να το προστατεύσω για το καλό της υγείας των κοριτσιών μου.»
Η γιατρός Lara Briden, ειδικός στην υγεία των γυναικών και συγγραφέας του Period Repair Manual, συμφωνεί: «Η πρόωρη εμμηναρχή –κάτω των 8– είναι παθολογική και χρειάζεται ιατρική αξιολόγηση. Αλλά και πριν τα 11 δεν θεωρείται ιδανική.» Συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για αντίσταση στην ινσουλίνη, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και καρκίνο του μαστού.
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την πρόωρη ήβη
Η ίδια εξηγεί ότι η περίοδος των κοριτσιών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από περιβαλλοντικούς παράγοντες και διατροφικές συνθήκες. Σε περιόδους έλλειψης τροφής, η εφηβεία καθυστερεί. Σε περιόδους αφθονίας, όπως σήμερα, εμφανίζεται νωρίτερα. «Το πρόβλημα είναι ότι η σημερινή αφθονία τροφής συνοδεύεται από εκρηκτική αύξηση μεταβολικών διαταραχών, όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, που επηρεάζει όλες τις ηλικίες», εξηγεί.
Παρότι καμία μητέρα δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα έρθει η πρώτη περίοδος, ούτε να «κατευθύνει» απόλυτα την εφηβεία της κόρης της, πολλές νιώθουν ότι είναι σημαντικό να γνωρίζουν και να προστατεύουν ό,τι περνά από το χέρι τους. Η Νίκι Σκίνερ επισημαίνει πως ακόμα κι αν μια μαμά τα κάνει όλα «σωστά», η κόρη μπορεί και πάλι να έχει πρόωρη περίοδο – ειδικά αν υπάρχει γενετική προδιάθεση. «Δεν πρέπει να υπάρχει ενοχή γύρω από αυτό», λέει.
Υπάρχουν συνέπειες;
Η Μπρίτζερς προειδοποιεί ότι η υπερβολική πίεση για καθυστέρηση της περιόδου μπορεί να οδηγήσει σε ντροπή και απογοήτευση για γονείς και παιδιά. Το σημαντικό είναι να φροντίζουμε την ισορροπημένη διατροφή, την αποχή από επεξεργασμένα τρόφιμα, την κίνηση στη φύση και τον περιορισμό των οθονών.
«Δεν είναι θέμα περιορισμού ή αυστηρού ελέγχου της παιδικής ηλικίας», λέει η Μπράιντεν, «αλλά προσπάθεια να διαμορφώσουμε ένα υγιές περιβάλλον που υποστηρίζει την ομαλή και φυσιολογική ανάπτυξη.» Οι δύο μητέρες συμφωνούν σε ένα πράγμα: η ανοιχτή συζήτηση με τα κορίτσια είναι το πιο δυνατό εργαλείο.
«Ελπίζω ότι όταν έρθει η ώρα, η εμπειρία τους θα είναι θετική», λέει η Κίντερμαν. «Θα είναι έτοιμες, ενημερωμένες και δεν θα φοβούνται. Γιατί καμία δεν πρέπει να ντρέπεται για το σώμα της ή για τις αλλαγές που φέρνει η εφηβεία.»
Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί έχει πρώιμη ήβη
Η εφηβεία είναι η ηλικιακή εκείνη περίοδος της μετάβασης από την παιδική ηλικία στην εφηβεία. Τα σώματά τους αλλάζουν σημαντικά, όταν ακόμη η συναισθηματική τους ωριμότητα δεν συμβαδίζει με αυτό. Η πρώιμη ήβη είναι μία πρόκληση, αλλά και ένα φυσιολογικό κομμάτι της ανάπτυξης των παιδιών. Οι εναλλαγές στη διάθεση, τα ξεσπάσματα και η υπερευαισθησία είναι κοινά συμπτώματα στα παιδιά και όλα καθορίζονται από τις ορμονικές αλλαγές που τους συμβαίνουν.
Τα σωματικά σημάδια είναι γνωστά λίγο πολύ:
- Απότομο ύψος
- Τριχοφυΐα στις μασχάλες και στην ηβική περιοχή
- Αυξάνεται το στήθος στα κορίτσια
- Αλλαγές στη φωνή όσον αφορά τα αγόρια
Παράλληλα, θα παρατηρήσετε και συναισθηματικές μεταβολες, όπως την τάση απομόνωσης, να μην θέλει να αλλάξει ρούχα μπροστά σας ή να αποφεύγει αγκαλιές και τρυφερότητα μπροστά σε άλλους.
