Ίσως έχεις ακούσει συχνά, ότι υπάρχουν πιθανοί κίνδυνοι, αν καθυστυερήσεις να κάνεις οικογένεια, περιμένοντας να σταθεροποιηθεί η καριέρα σου.
Κι αυτό γιατί η προσπάθεια για παιδί σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να περιορίσει τις πιθανότητες μιας επιτυχημένης εγκυμοσύνης και γέννας. Όμως, μπορεί να μην συνειδητοποιείς, ότι η δουλειά που κάνεις ή οι συνθήκες εργασίας από μόνες τους ενδεχομένως επηρεάζουν τη σύλληψη και τη γέννηση ενός υγιούς παιδιού.
Υπάρχουν τουλάχιστον έξι εργασιακοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν τη γονιμότητά σου:
- Έκθεση σε χημικά που μειώνουν τη γονιμότητα.
- Έκθεση σε ραδινέργεια που προκαλεί βλάβες στο αναπαραγωγικό σύστημα και τα ωάρια
- Ο αντίκτυπος της εργασίας με βάρδιες ή άτακτο ωράριο μπορεί επίσης να επηρεάσει τη γονιμότητα
- Στρες
- Βάρη, σκύψιμο, ορθοστασία, γενικότερα σωματικές απαιτήσεις μπορεί να βάλουν σε δοκιμασία τη γονιμότητα
- Ανδρική γονιμότητα μπορεί επίσης να επηρεαστεί από το εργασιακό περιβάλλον: Θυμίσου it takes two to tangο
Έκθεση σε χημικά
Είναι δύσκολο να πει κανείς ακριβώς σε πόσα χημικά εκτίθενται οι γυναίκες καθημερινά, αφού υπάρχουν πολλά γύρω μας, στο μακιγιάζ, στα καλλυντικά, ακόμη και στο νερό και το φαγητό μας. Έρευνες έχουν δέιξει, ότι κάθε έγκυος εκτίθεται σε τουλάχιστον 43 διαφορετικά χημικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της. Ωστόσο, το εργασιακό περιβάλλον μπορεί επίσης να είναι επιβλαβές. Πάνω από 1.000 κοινά χημικά έχουν αποδειχθεί, ότι μειώνουν την αναπαραγωγική ικανότητα στα ζώα, αλλά εκατομμύρια ακόμη δεν έχουν μελετηθεί ποτέ. Η Ευρωπαϊκή Χημική Υπηρεσία, πάνω από 21.000 χημικά συστατικά από το 2018 . Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών (ECHA) έχει καταγράψει περισσότερες από 21.000 ουσίες από το 2008, και αυτό αφορά μόνο τις ουσίες που παράγονται σε ποσότητες άνω του ενός τόνου. Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε ποιες από αυτές μπορεί να επηρεάζουν τη γονιμότητα.
Τούτου λεχθέντος, ότι ορισμένα χημικά που ήδη γνωρίζουν οι επιστήμονες μπορεί να δυσκολέψουν την εγκυμοσύνη και είναι τόσο εύκολο να εκτεθείς σε αυτά. Μερικά από αυτά είναι τα εξής:
- Μόλυβδος και εώνσεις του μολύβδου που χρησιμοποιούνται στα χρώματα, τις σωληνώσεις και την κεραμεική
- Παρασιτοκτόνα που χρησιμοποιούνται στη γεωργία, τη δασοκομία ή την κτηνιατρική
- Δισουλφίδιο του άνθρακα (CS2) που χρησιμοποιείται σε εργοστάσια κατασκευής καουτσούκ και σελοφάν
- Πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCBs) που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικό εξοπλισμό, λιπαντικά, ψυκτικά και άλλες βιομηχανικές εφαρμογές
- Εποξικές ενώσεις και ρητίνες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή πλαστικών, σε nail salons και στην οδοντιατρική
- Οργανικοί διαλύτες, όπως αυτοί που βρίσκονται σε διαλυτικά χρωμάτων, ασετόν, αρώματα, αλλά και σε βιομηχανικά απολυμαντικά που χρησιμοποιούνται στην υγειονομική περίθαλψη και σε nail salons
- Καυσαέρια πετρελαιοκινητήρων και αναθυμιάσεις καυσίμων αεροσκαφών
Όπως βλέπεις, αυτά τα χημικά συμπεριλαμβάνονται σε διάφορα επαγγέλματα και χώρους εργασίας, όπως nail studio, εργαστάσια, αγροτική παραγωγή, τέχνη, συνεργεία αυτοκινήτων κλπ. Αυτό που επιφέρουν στην υγεία είναι η διαταραχή της ισορροπίας ανάμεσα στην υπόφυση του εγκεφάλου που ρυθμίζει τις ορμόνες σου και τις ωοθήκες
Οιστρογόνα και προγεστερόνη είναι οι ορμόνες που ελέγχουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο και προετοιμάζουν τη μήτρα για το γονιμοποιημένο ωάριο. Αν η υπόφυση του εγκεφάλου δεν μπορεί να τις παράξει τη σωστή στιγμή και στη σωστή ποσότητα, μπορεί να αλλάξει την χρονική στιγμή της ωορρηξίας, να καταστρέψει την παραγωγή ωαρίων και να μειώσει την ποιότητά τους. Και το πιο πιθανό είναι να επιχειρείς να συλλάβεις με κατεστραμμένα ωάρια. Παράλληλα, όταν η ποιότητα των ωαρίων είναι χαμηλότερη, ο κίνδυνος να μην διαιρεθεί σωστά είναι υψηλότερος, οδηγώντας σε μεγαλύτερες πιθανότητες χρωμσωμικών ανωμαλιών.
Εργασία στον τομέα της υγείας
Φάρμακα χημειοθεραπείας, ακτινογραφίες και ακτινοσκόπηση είναι διαδικασίες που εκθέτουν σε ραδιενεργή ακτινοβολία. Επηρεάζουν τόσο τη γονιμότητα των ασθενών, αλλά σε κάποιο βαθμό και τωνε εργαζομένων σε αυτές τις ιατρικές μονάδες, οι οποίοι εκτελούν αυτές τις διαδικασίες θεραπείας. Η άμεση ακτινοβολία μπορεί να βλάψει τις ωοθήκες, ενώ η διαρροή ακτινοβολίας μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο DNA των κυττάρων.
Οι σημερινές πρακτικές ασφάλειας στην εργασία συνήθως διατηρούν την ποσότητα διαρροής ακτινοβολίας πολύ κάτω από τα επικίνδυνα επίπεδα, όμως είναι σημαντικό να ακολουθούνται οι κανόνες και να διασφαλίζεται ότι και οι εργοδότες τηρούν τα μέτρα. Ακόμα και μια χαμηλή δόση ακτινοβολίας μπορεί να επιφέρει πρόωρη εμμηνόπαυση.
Πάρα πολύ εργασιακό στρες
Κάθε επάγγελμα που προκαλεί υπερβολικό άγχος μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα. Μιλάμε για υψηλόβαθμες διευθυντικές θέσεις, δουλειές με συνεχόμενες προθεσμίες της τελευταίας στιγμής, αλλά και περιβάλλοντα με «τοξικούς» προϊσταμένους ή γενικότερα στρεσογόνο κλίμα.
Αυτό συμβαίνει γιατί το στρες ενεργοποιεί την ορμονική αντίδραση «fight or flight» (μάχη ή φυγή), η οποία επηρεάζει την ισορροπία των ορμονών στο σώμα και κατά συνέπεια την παραγωγή των αναπαραγωγικών ορμονών.
Εργασία σε βάρδιες
Όταν ταξιδεύεις τακτικά ή δουλεύεις σε νυχτερινές βάρδιες ή αργά το απόγευμα, απορρυθμίζει το βιολογικό ρολόι και προκαλεί το λεγόμενο τζετ λαγκ. Όταν το βιολογικό ρολόι δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε, μπορεί να επηρεάσει τις αναπαραγωγικές ορμόνες, διακόπτοντας τον κύκλο και την ωορρηξία. Οι γυναίκες που είναι πιο επιρρεπής σε αυτήν την συνθήκη είναι:
- Επιχειρηματίες που ταξιδεύουν τακτικά ή μετακινούνται σε άλλες χώρες.
- Εργαζόμενες σε επαγγέλματα με βάρδιες, όπως υγεία, σώματα ασφαλείας, ταχυφαγεία, τουρισμός και βιομηχανία
«Μόνο περίπου το 24% των Ευρωπαίων εργάζεται με το κλασικό ωράριο των 8 ωρών, πέντε ημέρες την εβδομάδα, κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το 17% εργάζεται σε βάρδιες και το 14% δουλεύει τακτικά πάνω από 10 ώρες.
Σωματικά απαιτητικές δουλειές
Πολλές γυναίκες εργάζονται σε δουλειές που απαιτούν υπερβολικές κάμψεις της μέσης ή άρση βαρών, και έχει βρεθεί ότι αυτές οι δραστηριότητες επηρεάζουν την ποιότητα και την παραγωγή των ωαρίων.
Τα CDC ορίζουν ως «υπερβολικές» τις κάμψεις στη μέση περισσότερες από 20 φορές την ημέρα ή την άρση βαριών αντικειμένων πάνω από μία φορά κάθε πέντε λεπτά.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Occupational & Environmental Medicine έδειξε ότι οι γυναίκες που εργάζονται σε σωματικά απαιτητικές δουλειές είχαν 9% χαμηλότερο απόθεμα ωαρίων και 14,5% λιγότερα ώριμα ωάρια σε σχέση με όσες δεν σηκώνουν βάρη.
Σύμφωνα με τη μελέτη, γυναίκες που εργάζονται σε εστιατόρια ή μπαρ, σε παιδική φροντίδα, σε εργοστάσια και αποθήκες διανομής, στο λιανεμπόριο και σε άλλους κλάδους, μπορεί να χρειάζεται να κάνουν «υπερβολική» σωματική δραστηριότητα.
Η ανδρική γονιμότητα είναι επίσης ζήτημα
Το εργασιακό περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει και την ανδρική γονιμότητα, κάτι που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν υπάρχουν δυσκολίες στη σύλληψη.
Η υπερβολική θερμότητα αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανδρική υπογονιμότητα.
Η ιδανική θερμοκρασία για την παραγωγή σπέρματος είναι μερικούς βαθμούς κάτω από τη θερμοκρασία του σώματος. Όμως πολλοί άνδρες εργάζονται σε θερμά περιβάλλοντα που αυξάνουν τη θερμοκρασία στους όρχεις. Αυτό αλλάζει το σχήμα των σπερματοζωαρίων, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κινηθούν επαρκώς ώστε να φτάσουν και να γονιμοποιήσουν το ωάριο.
Η θερμότητα μπορεί να αποτελεί πρόβλημα για:
- Εργάτες σε εργοστάσια
- Συγκολλητές (welders)
- Αστυνομικούς, πυροσβέστες και άλλους άνδρες που φορούν βαριές και στενές στολές
- Υπαλλήλους γραφείου που ακουμπούν το ζεστό λάπτοπ στα πόδια τους
Η έκθεση σε χημικές ουσίες όπως παρασιτοκτόνα, DDE, καυσαέρια ντίζελ, μόλυβδο και διαλυτικά χρωμάτων μπορεί να επηρεάσει:
- Την ποιότητα του σπέρματος
- Την παραγωγή σπέρματος
- Τη λίμπιντο και τη στυτική λειτουργία
Την παραγωγή σπερματικού υγρού, το οποίο χρειάζονται τα σπερματοζωάρια για να φτάσουν στο ωάριο
Δεν είναι όλα τα χημικά ίδια
Πριν σε πιάσει πανικός σκέψου, ότι δεν επηρεάζουν όλα τα χημικά το αναπαραγωγικό σύστημα.
Τα ζητήματα που κάνουν τη διαφορά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πόσο καιρό εκτίθεσαι στον παράγοντα κινδύνου: Πχ, καθημερινά ή μία φορά το μήνα;
- Τον τρόπο της εκθεσης: Για παράδειγμα, εισπνέεις τα χημικά ή ακουμπούν το δέρμα σου;
- Πότε εκτίθεσαι: Κάποια χημικά μπορεί να επηρεάζουν την ωορρηξία, μόνο όταν εκτίθεσαι σε συγκεκριμένες φάσεις του κύκλου σου ή αυξάνουν τον κίνδυνο αποβολής μόνο στους τρεις πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης
- Ηλικία και η γενικότερη υγεία σου: Ορισμένες γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στα χημικά, το στρες κλπ σε σχέση με άλλες.
Βρες ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμα όλους τους τρόπους με τους οποίους η εργασία σας μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητά σας, γι’ αυτό είναι σημαντικό να κάνετε ό,τι μπορείτε για να δημιουργήσετε ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον.
Αυτό περιλαμβάνει:
- Να βεβαιώνεστε ότι το γραφείο ή ο χώρος εργασίας σας αερίζεται σωστά
- Να χρησιμοποιείτε τον κατάλληλο ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό (PPE) όπου χρειάζεται
- Να αποφεύγετε αγχωτικές καταστάσεις
- Να μειώνετε τα επαγγελματικά ταξίδια και την εργασία σε βάρδιες
- Να ελαχιστοποιείτε τις κάμψεις και την άρση βαρών που πρέπει να κάνετε
Όποιον δρόμο κι αν ακολουθήσετε για να δημιουργήσετε οικογένεια, ελπίζουμε η εμπειρία σας να είναι όσο το δυνατόν πιο ομαλή.
