Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, όλο και περισσότεροι γονείς στρέφονται στο ChatGPT για λύσουν καθημερινές απορίες.
Από θέματα υγείας και ανάπτυξης μέχρι ψυχολογία και διαπαιδαγώγηση, το ChatGPT γίνεται μια γρήγορη και εύκολα προσβάσιμη πηγή πληροφοριών.
«Πόσο συχνά πρέπει να πλένω τα ρούχα του μωρού μου; Ή μπορείς να μου προτείνεις μία συνταγή για muffin χωρίς ζάχαρη; Ποια είναι διαφορά μεταξύ πτεροδάκτυλου και πτερόσαυρου; Προσφάτως, έγραψα παρόμοιες τέτοιες ερωτήσεις στο ChatGPT και πήρα απαντήσεις άμεσα. Ενώ προσεγγίζω με προσοχή αυτές τις απαντήσεις, δεν ντρέπομαι να ομολογήσω, ότι το ΑΙ έχει γίνει μία αναπάντεχη προσθήκη στην ζωή μου ως μαμά. Με εκατομμύρια χρήστες καθημερινά, πιστεύω, ότι δεν είμαι ο μόνος γονέας που χρησιμοποεί το ChatGPT», αποκαλύπτει μία μητέρα μιλώντας για το No1 εργαλείο πλέον της εποχής.
Έρευνα του 2024 έδειξε, ότι περίπου το 71% των γονέων έχουν χρησιμοποιήσει το εργαλείο της Τεχνητής Νοημοσύνης και πάνω από τους μισούς ρωτούν εξειδικευμένα για τρόπους ανατροφής, στρατηγικές και δραστηριότητες με τα παιδιά.
«Δεδομένου του πόσο γρήγρα αυτά τα εργαλεία έχουν υιοθετηθεί παντού, είναι ασφαλές να πούμε, ότι ένας μεγάλος και ολοέναα αυξανόμενος αριθμός γονέων τα χρησιμοποιεί», σημειώνει ο Nicholas C. Jacobson, PhD, ερευνητής στην Ψυχολογία των Υπολογιστών και επίκουρος καθηγητής βιοϊατρικής επιστήμης δεδομένων, ψυχιατρικής και πληροφορικής στο Κολέγιο Dartmouth.
Όμως, προτού νιώσουμε τόση άνεση με το ΑΙ, θα ήταν σημαντικό να ζυγίζουμε λίγο τα γεγονότα. Προς το παρόν, ας ζητούμε συμβουλές από ειδικούς, αντί το ΑΙ. Συμφωνούν, μεν, ότι είναι βοηθητικό και με οφέλη για τους γονείς, αλλά χρειάζεται προσοχή.
Η ευκολία των chatbots για τους γονείς
Ένα από τα μεγαλύτερα trends του 2025 είναι η άνοδος του AI chatbot. Εάν δεν έχετε ακόμη «κατεβάσει» την εφαρμογή ή ακόμη σκέφτεστε την ταινία του 2001 “ΑΙ” με τον Χάλεϊ Τζόελ Όσμεντ και τον Τζουντ Λο, θα σας βοηθήσουμε να καλύψετε τα κενά. Το chatbot είναι μία μία εφαρμογή προσομείωσης μίας συζήτησης μεταξύ ανθρώπων με απαντήσεις μέσω κειμενου σε πραγματικό χρόνο. Το ChatGPT είναι ένα από τα κορυφαία chatbots, το οποίο μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις, να γράψει περιεχόμενο, να αναλύσει κείμενα και να δημιουργεί εικόνες.
Οι χρήστες του ChatGPT έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από 400 εκατ. εβδομαδιαίως τον Φεβρουάριο στους 800 εκατ. τον Ιούνιο του 2025 και θεωρείται η πιο αλματωδώς αναπτυσσόμενη εφαρμογή όλων των εποχών. Ενώ το ChatGPT είναι ένα από τα πιο γνωστά chatbots, οι προγραμματιστές ολοένα και περισσότερο στοχεύουν στους γονείς με εφαρμογές, όπως AI Chat για γονείς και Parent GPT. Και για όσους θέλουν περισσότερα, apps όπως τα Familymind, Milo, Goldee και Claude Pro πάνε ένα βήμα παραπέρα την συζήτηση με το ΑΙ. Ενεργούν ως ψηφιακοί βοηθοί γονέων, προσφέρουν οικογενειακές συμβουλές ΑΙ, λίστες με το τι πρέπει να γίνει μέσα στη μέρα και γενικότερα προγραμματισμό. Και για τους πολύ κουρασμένους, εξουθενωμένους γονείς
το να αναθέτουν ερωτήσεις χαμηλού ρίσκου για την ανατροφή των παιδιών στην τεχνολογία μοιάζει για μένα αυτονόητο. Το ChatGPT είναι γρήγορο, συνήθως ενθαρρυντικό και διαθέσιμο κάθε ώρα της ημέρας.
Για ποιους λόγους χρησιμοποιούν οι γονείς το ChatGPT
Το AI δεν απαντά απλώς σε ερωτήσεις, αλλά επανακαθορίζει την γονεϊκή στήριξη. Και ιδού οι λόγοι που πολλοί γονείς στρέφονται στα chatbots.
Παίρνουν γρήγορες απαντήσεις
Τα chatbots μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση σε γονείς που παλεύουν στα βαθιά και ψάχνουν μια στιγμή επιβεβαίωσης. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους γονείς μωρών, που γεμίζουν απορίες από το πρωί ως το βράδυ. Δεν είναι λίγοι οι νέοι γονείς που χρησιμοποιούν το ΑΙ για να κατανοήσουν καλύτερα τη συμπεριφορά των μωρών τους, να αναζητήσουν συμβουλές για τον ύπνο ή το φαγητό, καθώς και τρόπους για να ενισχύσουν την σύνδεσή τους με το νεογέννητο. Άλλοι πάλι, στρέφονται σε αυτό για να αποκωδικοποιήσουν ιατρικές συνταγές, να ιχνηλατήσουν τα αναπτυξιακά ορόσημα του παιδιού ή να διαχειριστούν προκλήσεις συμπεριφοράς.
Ίσως να μην προκαλεί έκπληξη το γεγονός, ότι το ΑΙ μπορεί να έρθει σε στιγμές που αγχωμένοι γονείς χρειάζονται μία γρήγορη λύση. Τους προσφέρει αυτήν την αίσθηση δομής ή ξεκαθαρίσματος.
Ψυχολογική υποστήριξη
Οι γονείς στρέφονται ολοένα και περισσότερο στα chatbots σε αναζήτηση ψυχολογικής υποστήριξης, καθώς σύμφωνα με τους επιστήμονες, είνα ένα πρώτο βήμα στήριξης στο γονεϊκό burn out.
Πολλές φορές η εξάντλησή τους είναι τόσο μεγάλη, που ακόμη κι αν γνωρίζουν οι ίδιοι στρατηγικές διαχείρισης, δεν είναι σε θέση να τις εφαρμόσουν, εξαιτίας αυτής ακριβώς της εξουθένωησης, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να μειώσει την ικανότητά τους να βρουν λύσεις σε κάποιο πρόβλημα. Έτσι, αυτές τις ώρες η στροφή προς το Αι μπορεί να προσφέρει μία διέξοδο και να διαχειριστούν το όποιο ζήτημα προκύπτει περισσότερο αποτελεσματικά.
Η Yoky Matsuoka είναι CEO της Panasonic Well, μιας πρωτοβουλίας της Panasonic με επίκεντρο την υγεία και την ευεξία, που αναπτύσσει τεχνολογίες βασισμένες στην τεχνητή νοημοσύνη για τη βελτίωση της καθημερινής ζωής. Είναι επίσης μητέρα τεσσάρων παιδιών και χρησιμοποιεί chatbot καθημερινά.
«Όταν περνούσα δύσκολες φάσεις ως μητέρα και ως κόρη, μου ήταν πραγματικά χρήσιμο στο να μου προτείνει συγκεκριμένες ιδέες για να φροντίσω την ευεξία μου, όπως να πάω για τρέξιμο ή να διαλογιστώ όταν ένιωθα στρες», εξηγεί η Matsuoka. «Μπορεί να τα γνωρίζω όλα αυτά, αλλά είναι πολύτιμο να μου υπενθυμίζει κάποιος τη σημασία απλών πράξεων αυτοφροντίδας».
Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη δεν πρέπει ποτέ να αντικαθιστά την επαγγελματική βοήθεια, ακόμη κι αν έρευνες δείχνουν ότι κάποιοι γονείς εμπιστεύονται περισσότερο το ChatGPT από τους γιατρούς. Οι ειδικοί τονίζουν ότι όταν υπάρχουν συμπτώματα ψυχικής υγείας, είναι απαραίτητο να απευθύνεται κανείς σε επαγγελματία υγείας.
Καθημερινές ανάγκες
Πέραν, ωστόσο, τις γονεϊκής υποστήριξης, τα chatbots δύνανται να αποτελέσουν χρυσωρυχείο έμπνευσης. Πολλοί γονείς στρέφονται στο ChatGPT για brainstorming σχετικά με δραστηριότητες για παιδιά, να εξετάσουν επιλογές για αγορά ενός καροτσιού ή να ανακαλύψουν θεματικά πάρκα, συμβουλές για τα δύσκολα παιδιά στο φαγητό και άλλα σημαντικά ζητήματα που μπορεί να τους απασχολούν. Ακόμη, αποτελεί χείρα βοηθείας για όσους θέλουν να σχεδιάσουν ένα ταξίδι και χρησιμοποιούν το ΑΙ για να βρουν καταλύματα, προτάσεις για εστιατόρια και οικογενειακές δραστηριότητες.
Υπάρχουν κίνδυνοι;
Ενώ τα chatbots όπως το ChatGPT μπορεί να φαντάζουν σαν online σούπερ ήρωες, οι επιστήμονες επισημαίνουν, ότι αφενός μπορεί να βοηθήσουν στην ανατροφή των παιδιών, αφετέρου και να βάλουν εμπόδια. Για κάποιους, τα chatbots βοηθούν να «ξεκινήσει η διαδικασία», επανενεργοποιώντας τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων όταν αυτές μοιάζουν μακρινές. Από την άλλη, οι γονείς είναι ήδη κατακλυσμένοι από τεράστιο και συχνά αντικρουόμενο όγκο πληροφοριών σχετικά με μεθόδους ανατροφής. Τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης μπορούν μερικές φορές να επιτείνουν αυτό το φορτίο, ενισχύοντας τη σύγχυση ή τις αμφιβολίες. Όπως κάθε εργαλείο, έτσι και αυτά: η αξία τους εξαρτάται από το πώς, πότε και γιατί τα χρησιμοποιούμε.
Ο Dr. Nicholas Jacobson, ο οποίος το 2019 λάνσαρε το Therabot, ένα εργαλείο Αι που προσέφερε ψυχική υποστήριξη, γνωρίζει καλά τους κινδύνους για τους γονείς που βασίζονται αποκλειστικά σε αυτό για παροχή συμβουλών. Αυτά τα μοντέλα δεν είναι εκπαιδευμένα πάνω σε έγκυρη γονεϊκή επιστήμη. Η συμβουλές που παρέχουν είναι πιο γενικές, μπορεί να είναι λανθασμένες ή να αντανακλούν προκαταλήψεις που υπάρχουν στα δεδομένα με τα οποία εκπαιδεύτηκαν, δηλαδή στο ανοιχτό διαδίκτυο. Το να βασίζεται ένας γονιός στο chatbot ενδεχομένως να αυξήσει το άγχος του, ενώ η υπερβολική προσήλωση και αναζήτηση βοήθειας στο ΑΙ μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον απομόνωση για αυτούς που ήδη δίνουν μάχη. Η ψυχολογική υποστήριξη από ειδικούς στον πραγματικό κόσμο ενισχύει σε μεγαλύτερο βαθμό την δημιουργική λύση προβλημάτων, καθώς και την εμπιστοσύνη στο ένστικτό τους και την λογική τους.
Όλα είναι θέμα ισορροπίας
Ομολογουμένως, όλα είναι θέμα ισορροπίας και ορίων. Οι ειδικοί πιστεύουν, ότι τα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης είναι βοηθητικά για να παρέχουν γρήγορες πληροφορίες και απαντήσεις σε εκάστοτε ερωτήματα. Χρησιμοποιούμενη ως αφετηρία, μπορεί να προσφέρει προσιτή καθοδήγηση ή ιδέες που οι γονείς μπορούν να εξερευνήσουν περαιτέρω. Αλλά δεν αποτελεί αντικατάσταση της εμπειρίας, της διαίσθησης ή της επαγγελματικής υποστήριξης.
Οπως εξηγούν οι ειδικοί, οι πληροφορίες που παρέχει μπορεί να είναι γενικές ή βασισμένες σε ευρείες τάσεις, και όχι εξατομικευμένες με βάση παράγοντες όπως η προσωπικότητα, η ικανότητα αντιμετώπισης, τα συστήματα υποστήριξης ή το πολιτισμικό υπόβαθρι, Παρόλο που τα chatbots μπορούν να βοηθήσουν με ιδέες ή αλλαγή οπτικής, τελικά οι γονείς ωφελούνται περισσότερο όταν συντονίζονται με τη δική τους διαίσθηση και την προσωπική γνώση για το παιδί τους.
Μην ξεχνάτε επίσης να προστατεύετε την ιδιωτικότητά σας και μην μοιράζεστε ευαίσθητες οικογενειακές πληροφορίες εκτός αν αισθάνεστε απόλυτα άνετα με αυτό
Όσον αφορά το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης, το δυναμικό είναι απεριόριστο. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι περισσότερη έρευνα για να μας καθοδηγήσει στην επόμενη κατεύθυνση
