Έχασε τον εαυτό της και θεώρησε πως απλά εξαντλήθηκε από το βάρος της μητρότητας.
Όμως, συνέβαινε κάτι εντελώς διαφορετικό και τα συμπτώματά της αποκάλυψαν ότι βρισκόταν στο στάδιο της περιεμμηνόπαυσης. Μία μαμά περιγράφει την ιστορία της και μπορεί ορισμένες γυναίκες να βιώνουν κάτι παρόμοιο.
«Μετά από δύο back-to-back εγκυμοσύνες και θηλασμούς για τρία χρόνια αποφάσισα να σταματήσω το Νοέμβριο του 2022.
Ήθελα το σώμα μου πίσω. Όμως, δεν ήμουν έτοιμη για αυτό που θα συνέβαινε. Μέσα σε μέρικές εβδομάδες η ψυχική και η σωματική μου υγεία κατέρρευσε και κανείς δεν μπορούσε να με βοηθήσει. Άρχισα να έχω άγχος και κρίσεις πανικού, κάτι που δεν είχα αντιμετωπίσει ποτέ πριν. Υπέφερα από αϋπνία, ξυπνούσα στις 2 τα ξημερώματα κάθε νύχτα. Πήγα δύο φορές στα επείγοντα με έντονη ταχυκαρδία έτσι που ένιωθα, ότι θα πάθω καρδιακή προσβολή, κάτι που επιδείνωνε το άγχος μου.
Παράλληλα, είχα παρατηρήσει αλλαγή και στον τρόπο που μεγάλωνα τα παιδιά μου. Δεν μπορούσα πια να το διαχειριστώ. Με ενοχλούσαν τα πάντα. Κάθε θόρυβος, κάθε κίνηση, κάθε «μαμά» που άκουγα, μου φαίνονταν αβάσταχτα. Νόμιζα, ότι ήταν απλά εξουθένωση, γονεϊκό burnout. Όμως διαπίστωσα, ότι ήταν κάτι διαφορετικό.
Ο δρόμος προς τη διάγνωση
Για δύο χρόνια επισκεπτόμουν τη γενική γιατρό μου σχεδόν ανά δεκαπενθήμερο, πολύ πιο συχνά απ’ όσο θα φανταζόμουν ποτέ. Μου έλεγε συνεχώς ότι απλώς ήμουν στρεσαρισμένη, επειδή είχα δύο νήπια παιδιά και ταυτόχρονα διατηρούσα τη δική μου επιχείρηση. Μου πρότεινε μελατονίνη, ασκήσεις χαλάρωσης και σωματική φυσικοθεραπεία.
Δεν πίστευα ότι επρόκειτο απλώς για άγχος. Ένιωθα πως υπήρχε κάτι βαθύτερο, γι’ αυτό άρχισα να ψάχνω μόνη μου. Όλα όσα έβρισκα οδηγούσαν στην περιεμμηνόπαυση. Μοιράστηκα όσα είχα ανακαλύψει με τη γιατρό μου, γύρω στα 60, και εκείνη απάντησε αδιάφορα: «Είσαι 39 ετών και έχεις ακόμη κανονικά περίοδο. Δεν υπάρχει περίπτωση να βρίσκεσαι σε περιεμμηνόπαυση».
Αφελώς, την πίστεψα για πολύ καιρό, χωρίς να γνωρίζω ότι η εμμηνόπαυση ήταν κάτι που πιθανότατα δεν είχε διδαχθεί όταν εκπαιδευόταν ως γιατρός και ότι η περιεμμηνόπαυση μπορεί να ξεκινήσει ακόμη και από τα μέσα της δεκαετίας των 30. Μία μέρα δεν άντεξα, ήμουν εξαντλημένη τόσο με την ψυχική, όσο και με τη σωματική μου κατάσταση που κατέστρεφαν τη ζωή μου. Πήγα σε έναν άλλο γιατρό που ήταν γύρω στα 35, του εξήγησα τα συμπτώματά μου και ζήτησα βιοπανομοιότυπη ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (BHRT), έναν τύπο ορμονικής αγωγής που μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων της περιεμμηνόπαυσης. Με άκουσε και μου τη συνταγογράφησε.
Η θερπαεία και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μου -κυρίως μέσω της διατροφής και της άσκησης- μου έφεραν πίσω ανακούφιση, χαρά και γέλιο.
Πώς η περιεμμηνόπαυση επηρέασε τον τρόπο που ενεργούσα ως μαμά
Ορίζοντας την περιεμμηνόπαυση αναφέρεται ως η μεταβατική περίοδος που οδηγεί στην εμμηνόπαυση και συνοδεύυεται από ορμονικές αλλαγές, κυρίως λόγω της μείωσης των οιστρογόνων. Τα συμπτώματα ποικίλλουν από γυναίκα σε γυναίκα και περιλαμβάνουν άστατο κύκλο, ελαφριές ή βαριές περιόδους, καθόλου περίοδο, διακυμάνσεις στην διάθεση, εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, χαμηλή λίμπιντο. Μπορεί να διαρκέσει από λίγα χρόνια μέχρι και μία δεκαετία προτού η γυναίκα μπει στην εμμηνόπαυση.
Στην περίπτωση αυτής της μαμάς τα συμπτώματα είχαν αντίκτυπο και στη ζωή της και στην ιδιότητά της ως γονέας.
«Φώναζα στα παδιά μου και ενίοτε για πολλές μέρες συνεχόμενα. Ράγιζε η καρδιά μου να βλέπω τα λυπημένα προσωπάκια τους και την ίδια στιγμή δεν μπορούσα να αντιδράσω διαφορετικά. Ήταν τρομακτικό και πολλές νύχτες έκλαιγα στον ύπνο μου γιατί δεν ήξερα πώς να το διορθώσω. Πέρα από τις φωνές, ένιωθα πως είχα χάσει τον εαυτό μου. Δεν αναγνώριζα πια ποια ήμουν, και ούτε ο σύζυγός μου με αναγνώριζε. Τα ανεξέλεγκτα συναισθήματά μου και η κρίση ταυτότητας που περνούσα με εμπόδιζαν να απολαύσω τον χρόνο με τα παιδιά μου.».
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, την περιεμμηνόπαυση, τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης παρουσιάζουν έντονες και συχνά απρόβλεπτες διακυμάνσεις. Αυτές οι αυξομειώσεις επηρεάζουν τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου και τα συστήματα διαχείρισης του στρες, με τρόπο που κάνει τη συναισθηματική ρύθμιση πολύ πιο δύσκολη.
Τα οιστρογόνα, όταν βρίσκονται εκτός ισορροπίας, μπορούν να μας κάνουν να νιώθουμε σε διαρκή ένταση. Στην πραγματικότητα μας κάνουν πιο επιρρεπείς σε φλεγμονή και πόνο. Κάθε φορά που υπάρχει αυξημένη φλεγμονή, ειδικά στον εγκέφαλο, μπορεί να συμβάλει σε κυκλοθυμία και συναφή προβλήματα. Ο εγκέφαλος είναι τόσο ισχυρός που μερικές φορές απλώς δεν μπορούμε να “λογικέψουμε” ή να μιλήσουμε τον εαυτό μας έξω από μια κατάσταση. Και κάποιες φορές χάνουμε λίγο τον έλεγχο των παρορμήσεών μας, όταν οι ορμόνες μας προκαλούν αυτού του είδους τη φλεγμονώδη αντίδραση.
Μητέρα στην περιεμμηνόπαυση: Πώς να ζητήσετε βοήθεια
Το να βρεις τη σωστή βοήθεια μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο, γιατί η εκπαίδευση γύρω από την εμμηνόπαυση παραμένει σοκαριστικά περιορισμένη. Έρευνες έχουν δείξει, ότι μόλις το 31% των προγραμμάτων ειδικότητας διαθέτουν ξεχωριστό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την εμμηνόπαυση, ενώ άλλη έρευνα διαπίστωσε ότι περίπου το 80% των ειδικευόμενων γιατρών δηλώνουν ότι αισθάνονται «μόλις και μετά βίας άνετα» να συζητήσουν ή να αντιμετωπίσουν την εμμηνόπαυση.
Το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να ζητήσετε τη συμβουλή του γυναικολόγου σας. Αν δεν σας φανεί βοηθητικός, ίσως χρειαστεί να αναζητήσετε έναν επαγγελματία υγείας που έχει λάβει επιπλέον εξειδικευμένη εκπαίδευση στην εμμηνόπαυση ή την περιεμμηνόπαυση, ή ακόμη και στη γήρανση γενικότερα.
«Η σωστή υποστήριξη είναι καθοριστική. Εγώ στάθηκα τυχερή που τη βρήκα στον σύζυγό μου. Υπήρξε κατανοητικός και υποστηρικτικός σε όλες τις ορμονικές προκλήσεις που βίωσα και συνεχίζω να βιώνω. Η BHRT και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής βελτίωσαν σημαντικά την ποιότητα της ζωής μου, όμως οι ορμόνες μου, φυσικά, δεν είναι σταθερές. Για δύο χρόνια ήμουν απλώς η σκιά του εαυτού μου, και ακόμη πονάω όταν σκέφτομαι τον χρόνο που έχασα, όταν τα παιδιά μου ήταν πολύ μικρά. Ταυτόχρονα, αυτό με βοήθησε να νιώθω ευγνωμοσύνη για κάθε μέρα που μπορώ τώρα να είμαι πραγματικά παρούσα στη ζωή τους. Τις μέρες που δεν νιώθω καλά, τα παιδιά μου γνωρίζουν ότι φταίνε οι ορμόνες μου και όχι εκείνα, γιατί μιλάμε ανοιχτά γι’ αυτό. Είναι σημαντικό για μένα, γιατί η κόρη μου χρειάζεται να καταλάβει ότι πρόκειται για ένα φυσιολογικό στάδιο στη ζωή μιας γυναίκας, και ο γιος μου πρέπει να βλέπει πόσο καθοριστικό είναι να είσαι ένας υποστηρικτικός σύντροφος», κατέληξε η μαμά.
