Πίσω από τα χαμόγελα, τα lunchboxes και τις καληνύχτες, μια σιωπηλή κρίση εξελίσσεται.
Μια ανησυχητική τάση φέρνει στο φως εκτενής μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Internal Medicine: η ψυχική υγεία των μητέρων παρουσιάζει σταθερή και σοβαρή επιδείνωση τα τελευταία χρόνια.
Αναλύοντας δεδομένα από 198.417 μητέρες με παιδιά έως 17 ετών, για την περίοδο 2016 έως 2023, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το ποσοστό των γυναικών που δήλωναν ότι βρίσκονται σε «εξαιρετική» ψυχική κατάσταση μειώθηκε δραματικά – από το 38,4% στο 25,8%.
Την ίδια ώρα, το ποσοστό των μητέρων που περιέγραφαν την ψυχική τους κατάσταση ως «μέτρια ή κακή» αυξήθηκε από 5,5% σε 8,5%.
Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι η καθημερινή πίεση, η εξάντληση, αλλά και η έλλειψη στήριξης έχουν οδηγήσει σε μια σιωπηλή κρίση ψυχικής υγείας, με τις μητέρες να βρίσκονται στο επίκεντρο.
Οι αριθμοί δεν λένε ψέματα: Οι μαμάδες παλεύουν
Αν και η σωματική υγεία παρουσίασε μικρή βελτίωση (με αύξηση των «καλών» αναφορών από 24,3% σε 28,1%), το ποσοστό των μητέρων με «μέτρια ή κακή» φυσική κατάσταση παρέμεινε σταθερό.
Η επιδείνωση της ψυχικής υγείας παρατηρήθηκε σε όλες τις κοινωνικές και οικονομικές ομάδες. Όμως, τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίστηκαν στις μονογονεϊκές οικογένειες, στις γυναίκες με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και σε όσες έχουν παιδιά που καλύπτονται από δημόσια ασφάλιση.
Οι πατέρες παρουσίασαν επίσης πτώση στα επίπεδα «εξαιρετικής» ψυχικής και σωματικής υγείας, ωστόσο εξακολουθούν να αναφέρουν υψηλότερους δείκτες ευεξίας από τις μητέρες. Το 2023, το ποσοστό των γυναικών που δήλωναν «μέτρια ή κακή» ψυχική υγεία ήταν κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από εκείνο των ανδρών.
Το αόρατο φορτίο είναι πραγματικό και ολοένα βαρύτερο
Οι ερευνητές επισημαίνουν μια σειρά παραγόντων που συμβάλλουν στη μείωση της ψυχικής υγείας των μητέρων: περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας, κοινωνική απομόνωση, αύξηση των διαταραχών χρήσης ουσιών, αλλά και γενικότερες κοινωνικές πιέσεις όπως ο πληθωρισμός, ο ρατσισμός, η ένοπλη βία και η κλιματική κρίση.
Τα ευρήματα συνδέονται με προηγούμενες έρευνες που δείχνουν αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης μεταξύ των εγκύων και των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας.
Και τώρα;
Ο πρώην Γενικός Χειρουργός των ΗΠΑ, Δρ Βιβέκ Μέρτι, τονίζει την ανάγκη ουσιαστικής στήριξης προς τους γονείς. Στο ενημερωτικό του σημείωμα με τίτλο «Γονείς υπό πίεση», γράφει:
«Η γονεϊκή φροντίδα είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την υγεία των παιδιών, αλλά και για την υγεία της κοινωνίας. Η ευημερία των γονιών σχετίζεται άμεσα με την ευημερία των παιδιών τους».
Η πραγματικότητα είναι απλή και σκληρή: Οι μαμάδες είναι εξαντλημένες, ψυχικά καταπονημένες, και η κατάσταση δεν θα αλλάξει, αν η κοινωνία δεν επενδύσει στην ευημερία των ανθρώπων που κρατούν την οικογένεια και την κοινωνία όρθια.
Χρειαζόμαστε μια κουλτούρα που να αναγνωρίζει την αξία της φροντίδας. Χρειαζόμαστε εργασιακά περιβάλλοντα που να μην τιμωρούν τις γυναίκες επειδή έγιναν μητέρες. Και πάνω απ’ όλα, χρειαζόμαστε πολιτικές που να επιβραβεύουν, και όχι να τιμωρούν, όσους επιλέγουν να γίνουν γονείς.
