Το να έχεις παιδιά είναι μία θορυβώδης, «μυρωδάτη», εξαντλητική αισθητηριακή εμπειρία.
Είναι σύνηθες για πολλούς γονείς να υπερφορτώνονται αισθητητριακά και ειδικά όταν τα παιδιά βρίσκονται όλη την ημέρα στα πόδια τους. Μερικές φορές νιώθουν το σώμα τους να τρέμει, όταν κλαίνε ή φωνάζουν μέσα στα αυτιά τους.
Πολλοί γονείς αναρωτιούνται, αν αυτή η αισθητηριακή υπερφόρτωση προέρχεται απλά από την εμπειρία της γονεϊκότητας από μόνη της ή απλά αρχίζουν να έχουν αυτές τις διαταραχές αφότου απέκτησαν παιδιά. Η αισθητηριακή υπερφόρτωση συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος κατακλύζεται από τον όγκο ή τη φύση των αισθητηριακών εισροών που λαμβάνει.
Ειδικοί θεραπευτές αναλύουν τι ακριβώς συμβαίνει και προτείνουν τρόπους ψύχραιμης διαχείρισης.
Το να είσαι γονιός προκαλεί αισθητηριακή υπερφόρτωση;
Για κάποιους γονείς ναι, λένε οι ειδικοί. Όμως, η απάντηση είναι λίγο παραπάνω περίιπλοκη από ένα απλό «ναι» ή «όχι». Πολλοί έχου ήδη ήπιες τέτοιες ευαισθησίες και γενικά διαχειρίσιμες με μικρή παρέμβαση. Όμως, η γονεϊκότητα συχνά το αλλάζει αυτό το δεδομένο. Κι αυτό, γιατί το ψυχολογικό βάρος είναι ασταμάτητο, είσαι συνεχώς υπ’ ατμόν. Ακόμη κι αν διαχειριζόσουν με επιτυχία δύσκολες αρμοδιότητες στο παρελθόν, η γονεϊκότητα είναι αρκετά διαφορετική. Σκέψου ένα ατελείωτο «μαμά, μαμά, μαμά» 24/7, ατελείωτες λίστες με του τι πρέπει να κάνεις και όλα αυτά σε φέρνουν στα όριά σου.
Αντιμετωπίζοντας το συναίσθημα του «μη με ακουμπάτε άλλο»
Αν νιώθεις συχνά, ότι δεν αντέχεις άλλη σωματική επαφή, να ξέρεις ότι δεν είσαι μόνη. Είναι κάτι που βιώνουν πολλοί γονείς, ειδικά όταν τα παιδιά είναι μικρά. Είναι η αίσθηση σωματικής και συναισθηματικής εξάντλησης που προκύπτει από τη συνεχή εγγύτητα,όταν σκαρφαλώνουν πάνω σου, σε αγκαλιάζουν, θηλάζεις ή ακόμα και όταν απλώς υπάρχει κάποιος διαρκώς δίπλα σου. Μπορεί να νιώθεις το δέρμα σου να τινάζεται ή να έχεις την παρόρμηση να απομακρυνθείς, παρόλο που αγαπάς βαθιά το παιδί σου.
Αυτό το συναίσθημα ξεκινά για πολλούς γονείς από τη βρεφική ηλικία του παιδιού, συχνά κατά τη διάρκεια έντονων σωματικών εμπειριών όπως ο θηλασμός. Όμως, μπορεί να συνεχιστεί για χρόνια μετά, με νήπια που ζητούν συνεχώς να τα κρατήσεις αγκαλιά, κολλώδη χεράκια που σε πιάνουν όλη μέρα και μικρά παιδάκια που εισβάλλουν στον προσωπικό σου χώρο όταν μαγειρεύεις, καθαρίζεις ή ακόμα και όταν χρησιμοποιείς την τουαλέτα. Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να είναι περίπλοκα, καθώς συχνά συνοδεύονται από ενοχές, αλλά είναι σημαντικό να ξέρετε ότι είναι απολύτως φυσιολογικά και δεν είστε μόνοι.
Η διαχείριση ξεκινά με μικρά αισθητηριακά “διαλείμματα”, όπως το να βγεις έξω να πάρεις λίγες ανάσες, να κάνεις ασκήσεις γείωσης ή να αφιερώσεις μια συνειδητή στιγμή στον εαυτό σου στο μπάνιο, λέει. Εξίσου σημαντικό, όπως προσθέτει, είναι να μπορείε να αναγνωρίσεις και να εκφράσεις τις ανάγκες σου, ζητώντας χώρο και στήριξη.
Γιατί γίνονται πιο έντονοι οι ήχοι, το φως και οι μυρωδιές μετά τα παιδιά
Ενώ το σωματκό άγγιγμα και η εισβολή στον προσωπικό χώρο είναι μία μεγάλη αισθητηριακή ενόχληση για πολλούς γονείς, δεν υπάρχει μόνο αυτό. Άλλοι γίνονται υπερευαίσθητοι σε ήχους, μυρωδιές κι έντονα φώτα, αφότου αποκτήσουν παιδιά. Γιατί συμβαίνει αυτό; Η γονεϊκότητα αυξάνει το μέγεθος των ερεθισμάτων στα οποία εκτίθεται ένας άνθρωπος, όπως τα πολύχρωμα παιχνίδια, την ακαταστασία, τα συναισθηματικά ξεσπάσματα, τα κλάματα,, τις μυρωδιές των φαγητών. Και το πιο σημαντικό από όλα είναι, ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος για αποσυμπίεση από όλα αυτά τα ερεθίσματα. Όταν το νευρικό σου σύστημα είναι ήδη στα όριά του, ακόμη κι ο παραμικρός ήχος μπορεί να σε τρελάνει.
Πράγματι, είναι δύσκολο για τον εγκέφαλό μας να διαχειριστεί όλα αυτά τα μέτωπα που ανοίγει η απόκτηση παιδιών. Έρχόμαστε αντιμέτωποι με άπειρες στίβες ρούχων για το πλυντήριο, ταπεράκια με κολατσιό, τα πήγαινε – έλα σε σχολείο και δραστηριότητες, να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας να καθαρίζουμε όλη την ακαταστασία και πόσα ακόμη. Και όλα αυτά μαζί με τα πολύχρωμα παιχνίδια, τα κλάματα ή και τα γαβγίσματα, κάθε μυρωδιά να σου τρελαίνουν το μυαλό.
Και το κερασάκι στην τούρτα; Οι περισσότεροι γονείς με μικρά παιδιά είναι και άυπνοι Όλο αυτό, λοιπόν, μπορεί να τους κάνει υπερβολικά ευαίσθητους.
Ψυχραιμία και υπομονή… όσο γίνεται
Αν αναζητάς τρόπους για να αντιμετωπίσεις την αισθητηριακή υπερφόρτωση μετά την απόκτηση παιδιών, μπορείς να πάρεις μερικές ιδέες.
Ένα καλό σημείο εκκίνησης είναι να εντοπίσεις πού υπάρχει η ένταση και πότε. Ίσως υπάρχει μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας, κάποιο δωμάτιο του σπιτιού πυροδοτεί αυτή την αίσθηση (η κουζίνα ή τα playrooms είναι συχνά «ένοχοι»), κάποιος ήχος, μια συμπεριφορά του παιδιού ή ακόμα και μια μυρωδιά που σε πηρεάζει.
Ακολουθούν μερικοί ακόμα μηχανισμοί αντιμετώπισης:
- Βρες χρόνο για μικρά διαλείμματα μέσα στη μέρα. Ακόμη και λίγα λεπτά αρκούν.
- Αν εργάζεσαι εκτός σπιτιού, πριν επιστρέψεις στο σπίτι, πάρε μερικές βαθιές αναπνοές.
- Βάλε χαλαρωτική μουσική ή ένα ηρεμιστικό podcast κατά τη διάρκεια της διαδρομής προς το σπίτι
- Αν μένεις στο σπίτι με τα παιδιά, πείτε τους ότι χρειάζεσαι ωτοασπίδες για δέκα λεπτά ή ενσωμάτωσε άλλες δραστηριότητες «quiet time» όπου μπορείτε να συμμετέχετε όλοι.
Αν και όλα τα παραπάνω δεν λειτουργήσουν, τότε η επίσκεψη σε έναν ειδικό μπορεί να είναι μονόδρομος για να επανέλθει η ψυχολογία και το νευρικό σύστημα σε μία τάξη. Και όσο πιο νωρίς γίνει, τόσο το καλύτερο.
