Τα πρώτα δόντια των παιδιών, τα λεγόμενα νεογιλά, φύονται περίπου στους 6 μήνες και η διαδικασία ολοκληρώνεται στα 2,5 με 3 χρόνια.
Παρ’ όλα αυτά, ο χρόνος ανάπτυξης των πρώτων δοντιών μπροεί να ποικίλει μέσα στον πρώτο χρόνο ζωής. Συνεπώς, αν ένα μωρό 7 μηνών δεν έχει ακόμη δόντια, αλλά αναπτύσσεται κανονικά, δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας, καθώς μπορεί να αποτελεί μία φυσιολογική καθυστέρηση στην οδοντοφυΐα.
Το χρονοδιάγραμμα της οδοντοφυΐας
Στα παιδιά, συνήθως και τα 20 νεογιλά δόντια σχηματίζονται και βρίσκονται μέσα στο οστό της γνάθου. Μετά τη γέννηση, χρειάζεται χρόνος μέχρι να αρχίσουν να αναδύονται από το οστό και τα ούλα. Κάθε παιδί χρειάζεται συνήθως 2,5 με 3 χρόνια για να έχουν φυτρώσει όλα τα 20 νεογιλά δόντια.
Ειδικότερα, η σειρά και το χρονοδιάγραμα της οδοντοφυΐας στα παιδιά έχει ως εξής:
- 6 – 9 μήνες: Τέσσερις κεντρικοί τομείς. Το πρώτο νεογιλό δοντάκι εμφανίζεται συνήθως γύρω στον 6ο μήνα και στη κάτω γνάθο. Συνήθως το πρώτο δοντάκι προκαλεί ενοχλήσεις: το μωρό μπορεί να κλαίει περισσότερο, να αρνείται να θηλάσει και να έχει ελαφρύ πυρετό. Κάποια παιδιά παρουσιάζουν ακόμα και ελαφριά διάρροια. Οι δύο άνω κεντρικοί τομείς κάνουν την εμφάνισή τους γύρω στον 8ο μήνα.
- 7 έως 10 μηνών: Δύο πλάγιοι τομείς. Οι κάτω πλάγιοι τομείς εμφανίζονται αργότερα, περίπου στον 16ο μήνα.
- 12 έως 14 μηνών: Τέσσερις γομφίοι. Μετά την εμφάνιση των τομέων, αρχίζουν να βγαίνουν οι γομφίοι. Σε αυτή τη φάση, οι γονείς πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα τη στοματική υγιεινή του παιδιού ώστε να προληφθούν οδοντικά προβλήματα.
- 16 έως 18 μηνών: Τέσσερις κυνόδοντες. Οι άνω κυνόδοντες εμφανίζονται πρώτοι, συμπληρώνοντας το κενό ανάμεσα στους τομείς και τους γομφίους. Οι δύο κάτω κυνόδοντες εμφανίζονται λίγο αργότερα.
- 20 έως 30 μηνών: Οι τελευταίοι τέσσερις γομφίοι. Πρώτα εμφανίζονται οι δύο τελευταίοι γομφίοι στην κάτω γνάθο και στη συνέχεια οι δύο στην άνω.
Γιατί κάποια παιδιά καθυστερούν να βγάλουν δόντια
Γενικότερα, ορισμένα μωρά βγάον τα πρώτα δύο κεντρικά δοντάκια τους περίπου στους 4-5 μήνες, ενώ άλλα μπορεί να τα βγάλουν αργότερα, περίπου στους 9-10 μήνες. Για το λόγο αυτό, σύμφωνα με το παραπάνω χρονοδιάγραμμα, αν ένα μωρό 7 μηνών δεν έχει ακόμη δόντια, δεν θεωρείται ότι υπάρχει καθυστέρηση.
Ακόμη κι ένα μωρό 7,5 μηνών, αν δεν έχει δόντια, δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Αν δεν έχει βγάλει δόντια, αλλά αναπτύσσεται κανονικά, τόσο σωματικά, όσο και διανοητικά, απλώς πρόκειται για μία φυσιολογική καθυστέρηση στην οδοντοφυΐα.
Ωστόσο, αν αυτή η καθυστέρηση συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως πρόσληψη βάρους, δεν ψηλώνει, μειωμένη όρεξη ή άλλα συμπτώματα, όπως λεπτά μαλλιά ή πεπλατυσμένο κρανίο, τότε καλό θα είναι οι γονείς να απευθυνθούν στον γιατρό τους ή σε κάποια κλινική για περαιτέρω εξέταση.
Ορισμένοι λόγοι που καθυστερεί η οδοντοφυΐα μέχρι τους 7 μήνες:
- Γενετικοί παράγοντες
- Προωρότητα
- Καθυστερημένη εισαγωγή στις στέρεες τροφές
- Διατροφικά προβλήματα (πχ υποσιτισμός ή έλλειψη θρεπτικών συστατικών)
Όταν ένα παιδί καθυστερεί να βγάλει δόντια σε συνδυασμό με συμπτώματα υποσιτιμού, όπως χαμηλό βάρος ή ύψος, καθώς και αντίστοιχα συμπτώματα όπως κακός ύπνος, ξαφνικό κλάμα, επεισόδια λιποθυμίας, νυχτερινές εφιδρώσεις, πεπλατυσμένο κρανίο, βυθισμένο στήθος και πλατιά πηγή μπορεί να δείχνουν ραχίτιδα. Σε αυτή την περίπτωση, η καθυστερημένη οδοντοφυΐα μπορεί να οφείλεται στη ραχίτιδα και είναι σημαντικό να βελτιωθεί η καθημερινή διατροφή του παιδιού. Σε κάποιες περιπτώσης αυτή η καθυστέρηση μπορεί να οφείλεται και σε έλλειψη ασβεστίου, στοιχείο απαραίτητο για την ανάπτυξη των δοντιών.
Η βασική τροφή για την πρόσληψη ασβεστίου από τα μωρα στα πρώτα στάδια μετά τη γέννησή τους είναι το μητρικό γάλα, το οποίο είναι πλούσιο σε ασβέστιο. Παρ’ όλα αυτά, αν η διατροφή της μητέρας είναι ελλιπής σε θρεπτικά συστατικά, η ποιότητα του μητρικού γάλακτος μειώνεται. Επιπροσθέτως, οι στερεές τροφές για τα μωρά δεν θα πρέπει να έχουν εκτεταμένη ποσότητα φωσφόρου, καθώς τα υψηλά επίπεδά του μπροεί να επηρεάσουν την πρόσληψη ασβεστίου.
Η βιταμίνη D επίσης είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου και μπορεί να προσληφθεί,τόσο από τροφές, όσο και από το φως του ήλιου. Ειδικά για τα μωρά, το φως του ήλιου είναι ιδιατέρως σημαντικό. Η ελεγχόμενη έκθεση στον ήλιο βοηθά στη βελτίωση της οστικής ανάπτυξης και των δοντιών, κάνοντας τα παιδιά πιο υγιή.
Οι γονείς μπορούν να συμβουλευτούν έναν διατροφολόγο για καθοδήγηση σχετικά με τη διατροφή του παιδιού τους. Επιπλέον, για μεγαλύτερη σιγουριά, μπορούν να επισκεφθούν το παιδιατρικό τμήμα ενός νοσοκομείου για έναν έλεγχο και να ζητήσουν τη γνώμη του γιατρού. Αν εντοπιστούν τυχόν ανωμαλίες, ο γιατρός μπορεί να προτείνει ακτινογραφία ή πρόσθετες εξετάσεις για να καθοριστεί το ακριβές πρόβλημα.
Επίσης, οι γονείς θα πρέπει να διασφαλίσουν την πρόσληψη των απαραίτητων μικορσυστατικών, όπως ο ψευγάργυρος, το σελήνιο, η βιταμίνη Β1 και το χρώμιο για να καλύψουν τις διατροφικές τους αανάγκες. Αυτές οι βιταμίνες και τα μέταλλα βοηθούν στην πέψη, βελτιώνουν την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και βοηθούν στην αντιμετώπιση διατροφικών προβλημάτων, όπως έλλειψη όρεξης. Μπορεί ακόμη να τους συστήσει ο ειδικός και κάποιο συμπλήρωμα για καλύτερη απορρόφηση των συτατικών.
Δεν χρειάζεται πανικός, παρά μόνον υπομνή και στήριξη του παιδιού τους, καθώς και τακτικούς ιατρικούς ελέγχους.
