Ο πνιγμός είναι κατά βάση αθόρυβος και τα παιδιά είναι πολύ πιο ευάλωτα στο νερό απ’ όσο φανταζόμαστε.
Η είδηση του θανάτου ενός τρίχρονου κοριτσιού στην Ιαλυσό της Ρόδου, το οποίο ανασύρθηκε χωρίς τις αισθήσεις του από πισίνα beach bar, έχει προκαλέσει θλίψη.
Ένα από τα πιο σκληρά και σοκαριστικά ευρήματα στις στατιστικές για τον παιδικό πνιγμό είναι πως, στις περισσότερες περιπτώσεις, το παιδί βρισκόταν υπό την επίβλεψη κάποιου ενήλικα. Και παρ’ όλα αυτά, το κακό συνέβη.
Υπάρχουν κάποιες απλές αλλά κρίσιμες λεπτομέρειες που κάνουν όλη τη διαφορά. Κι όμως συχνά παραβλέπονται.
Ακολουθήστε τον κανόνα «απόσταση ενός χεριού»
Μπορεί να θεωρείτε αυτονόητο πως πρέπει να είστε κοντά στο παιδί μέσα στο νερό, αλλά τι σημαίνει στην πράξη «αρκετά κοντά»; Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής και ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός συστήνουν οι ενήλικες να βρίσκονται σε απόσταση ενός χεριού από οποιοδήποτε παιδί δεν είναι δεινός κολυμβητής – δηλαδή τόσο κοντά, ώστε να μπορούν να το αγγίξουν αν χρειαστεί. Πρόκειται για τη λεγόμενη «εποπτεία αφής», που έχει αποδειχθεί σωτήρια.
Κι επειδή ο όρος «δεινός κολυμβητής» είναι υποκειμενικός, το να υπερεκτιμήσουμε την ικανότητα ενός παιδιού μέσα στο νερό είναι συχνό λάθος – με πολύ βαριές συνέπειες.
Επίβλεψη
Μπορεί να πάμε στην παραλία για να χαλαρώσουμε, αλλά όχι όταν έχουμε μαζί μας παιδιά. Δεν κλείνουμε τα μάτια στην ξαπλώστρα, δεν χαζεύουμε στο κινητό, δεν αποσπόμαστε ούτε στιγμή. Η επίβλεψη παιδιών στο νερό είναι απόλυτη προτεραιότητα. Αν δεν γνωρίζετε πρώτες βοήθειες καλό θα είναι να σιγουρευτείτε πως υπάρχει ναυαγοσώστης στο σημείο.
Μείνετε νηφάλιοι
Αρκούν ένα ή δύο ποτά για να μειωθεί η εγρήγορση, να επιβραδυνθούν τα αντανακλαστικά και να γίνει δυσκολότερο το ίδιο το κολύμπι. Το ασφαλέστερο είναι ένας ενήλικας να παραμένει νηφάλιος και να έχει τον ρόλο του «παρατηρητή» όσο τα παιδιά είναι στο νερό, ακόμη κι αν είναι για 15-30 λεπτά τη φορά.
Μην βασίζεστε μόνο στο σωσίβιο
Τα σωσίβια είναι απαραίτητα – όχι όμως τα μπρατσάκια, τα φουσκωτά ή τα παιχνίδια-πλωτήρες, που δημιουργούν ψευδή αίσθηση ασφάλειας. Ένα σωστό σωσίβιο πρέπει να εφαρμόζει καλά και να είναι πιστοποιημένο ανάλογα με την ηλικία και το βάρος του παιδιού.
Ο πνιγμός δεν κάνει θόρυβο
Το πιο παγιδευτικό με τον πνιγμό είναι ότι δεν κάνει φασαρία. Τα παιδιά που πνίγονται δεν φωνάζουν, δεν κουνιούνται σπασμωδικά, δεν πιτσιλάνε. Συνήθως είναι ακίνητα, με άδειο βλέμμα, μπρούμυτα ή με το κεφάλι γερμένο προς τα εμπρός ή προς τα πίσω, χωρίς να κινούνται προς την ακτή.
Αυτή είναι η «ενστικτώδης αντίδραση πνιγμού» που περιέγραψε πρώτος ο Francesco A. Pia, Ph.D. – μια απόλυτα ήσυχη αλλά απελπισμένη μάχη για να κρατηθεί κανείς στην επιφάνεια. Αν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση, το παιδί μπορεί να βυθιστεί μέσα σε 20 με 60 δευτερόλεπτα.
Τα ρηχά νερά είναι εξίσου επικίνδυνα
Ένα μωρό μπορεί να πνιγεί σε λίγα εκατοστά νερού. Μπανιέρες, κουβάδες, πισίνες για μωρά – όλα χρειάζονται συνεχή επιτήρηση. Οτιδήποτε μπορεί να καλύψει στόμα και μύτη είναι επικίνδυνο.
Μέτρα πρόληψης στο σπίτι και την πισίνα
- Τοποθετήστε φράχτη ή κιγκλίδωμα γύρω από κάθε πισίνα
- Χρησιμοποιείτε συναγερμούς για πόρτες/παράθυρα που οδηγούν στον εξωτερικό χώρο.
- Σε οικογενειακές συγκεντρώσεις, ορίστε έναν υπεύθυνο επιτήρησης – μην υποθέτετε ότι «κάποιος θα το προσέχει».
- Διδάξτε το παιδί σας να κολυμπάει από μικρή ηλικία – υπάρχουν μαθήματα ακόμη και για βρέφη.
- Μάθετε ΚΑΡΠΑ για παιδιά – οι πρώτες βοήθειες μπορεί να σώσουν μια ζωή.
Και μετά τον πανικό, μείνετε σε επαγρύπνηση
Ακόμα κι αν όλα φαίνονται καλά, ένα παιδί που κατάπιε πολύ νερό μπορεί να παρουσιάσει συμπτώματα αρκετές ώρες αργότερα. Δύσπνοια, κόπωση, γρήγορη αναπνοή – όλα είναι σημάδια που απαιτούν άμεση ιατρική εξέταση. Ο λεγόμενος δευτερογενής πνιγμός είναι σπάνιος, αλλά υπαρκτός.
