Μια μαμά περιγράφει πώς εκδηλώθηκε η επιλόχεια κατάθλιψη με τρόπους που δεν φανταζόταν και πώς κατάφερε τελικά να ζητήσει βοήθεια
«Έχουν περάσει περισσότερα από δέκα χρόνια από τότε που γέννησα το πρώτο μου παιδί, αλλά οι πρώτες εκείνες μέρες είναι χαραγμένες μέσα μου σαν να ήταν χθες. Θυμάμαι ακόμα τη γλυκιά μυρωδιά του νεογέννητου, ένα μείγμα από γάλα, αφρόλουτρο και λίγη βανίλια. Τις ατελείωτες νύχτες και τα πρώιμα πρωινά. Τις μέρες που μπλέκονταν μεταξύ τους και τις ώρες που δεν υπήρχαν.
Θυμάμαι τα απαλότατα μαλλιά της. Τα μικροσκοπικά δαχτυλάκια των ποδιών της. Και θυμάμαι πόσο δυσκολεύτηκα. Γιατί μαζί με την πρωτότοκή μου, ήρθε και η επιλόχεια κατάθλιψη. Ήμουν μία από τα εκατομμύρια γυναίκες που διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο. Και ενώ πολλά έχουν γραφτεί για τα κλασικά συμπτώματα: βαθιά θλίψη, αίσθημα απελπισίας, κενότητας ή αναξιότητας, η δική μου εμπειρία ήταν… διαφορετική.
Ήταν πιο θολή.
Δεν ήμουν θλιμμένη, ήμουν άδεια
Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα δεν ήταν η θλίψη. Ήταν η απουσία κάθε συναισθήματος. Δεν έκλαιγα, δεν ήμουν απαρηγόρητη. Απλώς… ήμουν αδιάφορη. Μούδιασμα. Απόσταση. Δεν μπορούσα να συνδεθώ με το μωρό μου. Μου φαινόταν ξένη, σχεδόν σαν εξωγήινη στην αγκαλιά μου. Το μυαλό μου δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί σε τίποτα. Δεν καταλάβαινα τι μου συμβαίνει.
Ο θυμός και η ένταση έγιναν καθημερινότητα
Καθώς η κατάστασή μου χειροτέρευε, εμφανίστηκαν νέα συμπτώματα. Ήμουν μονίμως στην τσίτα. Ένα κρύο φλιτζάνι καφέ, το κλάμα του μωρού ή ένα χυμένο μπιμπερό αρκούσαν για να με κάνουν να ξεσπάσω. Η υπομονή μου είχε εξαφανιστεί.
Άρχισα να κλαίω χωρίς λόγο και χωρίς ήχο
Θυμάμαι να περπατάω σιωπηλά μέσα στο φαρμακείο της γειτονιάς και να τρέχουν δάκρυα στα μάτια μου χωρίς να το καταλαβαίνω. Το σώμα μου έκλαιγε, ενώ το μυαλό μου είχε αποσυνδεθεί.
Οι αϋπνίες έγιναν βασανιστικές
Ξάπλωνα στο κρεβάτι στις 3 τα ξημερώματα, κοιτώντας τον τοίχο ή αφήνοντας την τηλεόραση να παίζει χωρίς ήχο. Δεν παρακολουθούσα, απλώς υπήρχε θόρυβος στο φόντο. Εγώ ήμουν κάπου αλλού. Σε σκοτεινά μέρη, σε σκέψεις που δεν μπορούσα να ελέγξω.
Έχασα τελείως τον εαυτό μου
Ήξερα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Αλλά δεν ήταν μόνο η θλίψη – ήταν σαν να μην ήμουν εγώ. Δεν μπορούσα να λειτουργήσω. Ήμουν ένα σώμα χωρίς ψυχή.
Μία σκέψη που με τρόμαξε και με ξύπνησε
Η πιο τρομακτική στιγμή ήρθε τη μέρα που σκέφτηκα, για ένα δευτερόλεπτο, να σταματήσω με το καρότσι μπροστά στην κίνηση. Ήξερα τότε ότι χρειαζόμουν βοήθεια. Αλλά η αλήθεια είναι ότι τα «καμπανάκια» είχαν αρχίσει να χτυπούν πολύ νωρίτερα.
Σύμφωνα με το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NHS), τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα θλίψης ή δακρύων
- Ευερεθιστότητα ή εκνευρισμό
- Ενοχές, απόγνωση ή χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Έλλειψη ενδιαφέροντος για τον έξω κόσμο
- Απώλεια ευχαρίστησης σε πράγματα που παλαιότερα ήταν ευχάριστα
- Κόπωση, αίσθημα εξάντλησης
- Προβλήματα ύπνου (αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος)
- Απώλεια όρεξης ή υπερφαγία
- Δυσκολία συγκέντρωσης ή λήψης αποφάσεων
- Άγχος ότι κάτι κακό θα συμβεί στο μωρό
- Δυσκολία στο δέσιμο με το παιδί
Η καλή μου ασφάλιση και η στήριξη του συντρόφου μου με βοήθησαν να ζητήσω βοήθεια. Αλλά δεν ήταν καθόλου εύκολο. Πήρα τηλέφωνο πάνω από δώδεκα επαγγελματίες. Μου απάντησαν οι τέσσερις. Οι δύο δέχονταν νέα περιστατικά. Ο ένας είχε λίστα αναμονής… τεσσάρων μηνών.
Τελικά, βρήκα μόνο μία θεραπεύτρια που με είδε. Σε μια πόλη γεμάτη ειδικούς ψυχικής υγείας, υπήρχε μόνο μία διαθέσιμη.
Υπάρχει βοήθεια και ελπίδα
Οργανισμοί όπως το Postpartum Support International προσφέρουν στήριξη, ενημέρωση και πρόσβαση σε ειδικούς για γονείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας μετά τον τοκετό. Διαθέτουν ομάδες υποστήριξης, ατομική καθοδήγηση, ακόμη και προγράμματα καθοδήγησης από άλλες μαμάδες.
Επίσης, η Εθνική Γραμμή Ψυχικής Υγείας Μητέρων στις ΗΠΑ (National Maternal Mental Health Hotline) προσφέρει δωρεάν, εμπιστευτική υποστήριξη σε νέους και μέλλοντες γονείς με εξειδικευμένους συμβούλους κρίσης. Μιλήστε με τον γιατρό σας, τη μαία, τον παιδίατρο ή τον ασφαλιστικό σας πάροχο. Και ζητήστε βοήθεια από ανθρώπους που σας αγαπούν – γιατί η διαδικασία δεν είναι εύκολη μόνη.
Όταν βρίσκεσαι μέσα στο σκοτάδι, η έξοδος μοιάζει αδύνατη. Αλλά υπάρχει δρόμος. Δεν είσαι μόνη. Δεν φταις εσύ. Και τα πράγματα βελτιώνονται. Υπάρχει φως. Υπάρχει ελπίδα».
