Ποιος νέος γονιός δεν έχει δοκιμάσει τα πάντα για να ηρεμήσει ένα μωρό που κλαίει;
Από το να κάνεις ησυχία σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων, μέχρι να κάνεις βόλτες στον κήπο μέσα στη νύχτα, τα δοκιμάζουν όλα ανεξαιρέτως.
Τώρα όμως, μια νέα μελέτη δείχνει ότι το πόσο πολύ κλαίει ένα μωρό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα γονίδιά του. Αυτό σημαίνει ότι ίσως να μην έχουμε τόσο μεγάλο έλεγχο όσο νομίζαμε, όσες αγκαλιές, τραγούδια και βόλτες κι αν δοκιμάσουμε.
Η σουηδική έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JCPP Advances, βασίστηκε σε ερωτηματολόγια από γονείς σχεδόν 1.000 διδύμων, μονοζυγωτικών (πανομοιότυπων) και διζυγωτικών, στις ηλικίες 2 και 5 μηνών.
Η χρήση διδύμων επιτρέπει στους ερευνητές να αποκλείσουν παράγοντες όπως το οικογενειακό περιβάλλον ή το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Όταν τα μονοζυγωτικά δίδυμα παρουσιάζουν πιο όμοιες συμπεριφορές από τα διζυγωτικά, η διαφορά αποδίδεται κυρίως στα γονίδια, καθώς τα πρώτα μοιράζονται σχεδόν το 100% του DNA τους, σε αντίθεση με τα δεύτερα που μοιράζονται περίπου 50%.
Σύμφωνα με τη μελέτη, στα 2 μηνών, η κληρονομικότητα εξηγεί το 50% της διάρκειας του κλάματος και της ικανότητας του μωρού να ηρεμεί. Στους 5 μήνες, το ποσοστό αυτό φτάνει έως και το 70%.
Τι σημαίνει αυτό για τους γονείς
Σύμφωνα με τον παιδίατρο Joel Gator Warsh, MD, τα αποτελέσματα αυτά θα έπρεπε να προσφέρουν ανακούφιση στους γονείς.
«Η μελέτη επιβεβαιώνει κάτι που πολλοί από εμάς ήδη υποψιαζόμαστε: κάποια μωρά απλώς κλαίνε περισσότερο από άλλα — και αυτό δεν έχει να κάνει με το αν ο γονιός κάνει κάτι σωστά ή λάθος», λέει.
Η παιδίατρος Tiffany Fischman, MD, σημειώνει ωστόσο: «Πολλοί γονείς νιώθουν απελπισία όταν δεν μπορούν να ηρεμήσουν το μωρό τους. Όταν νιώθουν ότι το κλάμα δεν εξαρτάται από τους ίδιους, αυτό μπορεί να είναι πολύ απογοητευτικό».
Αυτό που μπορεί να βοηθήσει είναι να αφήσουμε πίσω μας την ενοχή και τις συγκρίσεις με άλλους
Το κλάμα εξελίσσεται μέσα στο χρόνο
Αν και τα γονίδια επηρεάζουν το πόσο κλαίει ένα μωρό, οι λόγοι για τους οποίους κλαίει και οι τρόποι που μπορούμε να ανταποκριθούμε αλλάζουν όσο το μωρό μεγαλώνει.
Στους πρώτους μήνες, το κλάμα είναι κυρίως αντανακλαστικό και οφείλεται σε νευρολογικούς παράγοντες. Μεταξύ 6 και 9 μηνών, όμως, το μωρό αρχίζει να επικοινωνεί μέσα από το κλάμα.
«Σε αυτή τη φάση, η συμπεριφορά, το ταμπεραμέντο και το περιβάλλον επηρεάζουν το κλάμα περισσότερο από τα γονίδια», εξηγεί η Dr. Fischman.
Το μωρό αρχίζει να καταλαβαίνει ότι αν κλάψει, κάποιος θα το σηκώσει. Μαθαίνει δηλαδή να δοκιμάζει πώς μπορεί να επηρεάσει το περιβάλλον του.
Σε κάθε ηλικία, είναι σημαντικό να παρατηρούμε τα σημάδια που μας δίνει το παιδί μας. Αυτό θα μας βοηθήσει να ανταποκριθούμε καλύτερα στις ανάγκες του.
Καθώς μεγαλώνει και οι ανάγκες του μεταβαίνουν από την επιβίωση στην αυτορρύθμιση, το να το αφήνουμε να κλάψει λίγο (π.χ. στη διάρκεια της εκπαίδευσης ύπνου), μπορεί να είναι εντάξει — αρκεί να γίνεται με φροντίδα και υποστήριξη.
Τι μπορείτε να κάνετε όταν το μωρό κλαίει
Το να ακούς το μωρό σου να κλαίει είναι εξαντλητικό. Δεν είναι λίγες οι φορές που και οι γονείς καταλήγουν να κλαίνε μαζί του.
Παρότι μερικές φορές το μωρό μπορεί κλάψει χωρίς λόγο, παρακάτω θα βρείτε μερικές πρακτικές συμβουλές για να το βοηθήσετε:
Δημιουργήστε ήρεμο περιβάλλον: Χαμηλώστε τα φώτα, αγκαλιάστε ή σφίξτε απαλά το μωρό, τυλίξτε το (swaddling) για να νιώσει σαν στη μήτρα. Ήχοι “σσσσς” και το πιπίλισμα (π.χ. πιπίλα) είναι πολύ καταπραϋντικά στους πρώτους 3 μήνες.
Ακολουθήστε ρουτίνα: Ένα σταθερό πρόγραμμα δημιουργεί ασφάλεια. Παρότι τα γονίδια παίζουν ρόλο, η ρουτίνα μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά του μωρού στο μέλλον.
Παρατηρήστε μοτίβα: Συχνά το κλάμα οφείλεται σε πείνα, υπερδιέγερση ή κόπωση. Αν μάθετε να “διαβάζετε” το μωρό, θα προλάβετε το κλάμα πριν ξεκινήσει.
Δερματική επαφή: Το skin-to-skin είναι πάντα καταπραϋντικό και ενισχύει τον δεσμό.
Απόσπαση προσοχής: Μετά τους 6 μήνες, μια βόλτα σε άλλο δωμάτιο ή ένα καινούργιο παιχνίδι μπορεί να αλλάξει τη διάθεση του μωρού.
Προσέξτε το δικό σας στρες: Τα μωρά νιώθουν τα συναισθήματά μας. Αν νιώθετε ότι χάνετε την ψυχραιμία σας, ζητήστε βοήθεια, πάρτε βαθιές ανάσες ή κάντε ένα διάλειμμα.
Πότε πρέπει να αντιδράσουμε άμεσα
Καμιά φορά, το να καθυστερήσουμε λίγο πριν σηκώσουμε ένα μωρό που κλαίει, το βοηθά να μάθει να ηρεμεί μόνο του. Αυτό είναι συχνά υγιές και για το μωρό και για τους γονείς.
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που το κλάμα υποδηλώνει κάτι πιο σοβαρό. Εάν συνοδεύεται από πυρετό, εξανθήμα;τα ή αλλαγές στην αναπνοή, επικοινωνήστε άμεσα με τον παιδίατρό σας.
Άλλα σημάδια που απαιτούν προσοχή:
- Απώλεια όρεξης / κακή σίτιση
- Λήθαργος ή υπερβολική υπνηλία
- Πολύ έντονο ή ασταμάτητο κλάμα
Aν το κλάμα του μωρού σας έχει αρχίσει να σας εξαντλεί σωματικά και ψυχολογικά, μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια.
