«”Αν δεν πετύχεις με την πρώτη, προσπάθησε ξανά και ξανά“.
“Οι νικητές δεν τα παρατάνε και όσοι τα παρατάνε δεν ευημερούν”. Υπάρχουν πολλά άλλες τέτοιες φράσεις και γνωμικά που στέλνουν το ίδιο μήνυμα: ότι το να εγκαταλείπεις πρέπει να αποφεύγεται με κάθε κόστος.
Μία μαμά εξηγεί γιατί έμαθε στα παιδιά της, ότι το να τα παρατάς μερικές φορές δεν είναι πάντα κακό. Και περιγράφει την ιστορία της.
«Κοιτώντας πίσω, είναι ξεκάθαρο, ότι έχω διατηρήσει πράγματα (φιλίες, δουλειές κλπ) για περισσότερο από όσο θα έπρεπε -στο όνομα του να μην είμαι “κότα”- και σίγουρα αυτό δεν ήταν υγιές.
Έτσι, διδάσκω τα παιδιά μου, πως σε κάποιες περιπτώσεις, η ιδανικότερη επιλογή είναι να παρατήσουν οτιδήποτε/οποιονδήποτε δεν τα αφήνει να προχωρήσουν και να εξελιχθούν. Παράτα τα. Πέτα την πετσέτα στο καναβάτσο. Απλά παράτα τα. Κόντρα στην κοινή πεποίθηση, μερικές φορές το να εγκαταλείψεις είναι για τους νικητές.
Από μικρή ηλικία μάθαμε, ότι το να εγκαταλείπεις την προσπάθεια είναι κακό και ντροπή. Είναι ευρέως αποδεκτή πεποίθηση, ότι η επιτυχία είναι πιθανή και δυνατή για αυτούς που δεν τα παρατούν ποτέ και για κανένα λόγο. Είτε στον αθλητισμό, τα όνειρα ή τις σχέσεις, μας δίδαξαν, ότι το να τα παρατήσεις είναι συνώνυμο με την αποτυχία και την αδυναμία.
Η πρόκληση
Και ναι, όταν μαθαίνεις στα παιδιά σου, ότι το να τα παρατήσεις είναι εντάξει, η πρόκληση είναι, ότι προτίθενται ευκολότερα να εγκαταλείψουν την προσπάθεια. Θέλω, όμως, να διδάξω στα παιδιά μου να τα παρατήσουν με την πρώτη δυσκολία; Όχι, φυσικά και θέλω να κάνω αυτήν την σημαντική διευκρίνιση. Προφανώς και δεν θέλω να μεγαλώσω παιδιά που θα παραδίνονται αμαχητί, όταν κάτι γίνεται λίγο πιο δύσκολο. Το να παίρνουμε μια παρορμητική απόφαση να τα παρατήσουμε, όταν τα πράγματα γίνονται επίπονα, δεν πάνε όπως ελπίζαμε ή απλά γίνονται βαρετά ή χωρίς ενδιαφέρον δεν είναι σωστό επίσης.
Αντ’ αυτού, θέλω τα παιδιά μου να βλέπουν την εγκατάλειψη ενός πράγματος, ως μία απόφαση που μπορεί να τα εξελίξει και να τα κάνει να προοδεύσουν. Γνωρίζοντας, πότε να μαζέψουν τα μπογαλάκια τους και να φύγουν αποτελεί μία ντελικάτη ισορροπία και στο διηνεκές μαθαίνει κάποιος και αυτό: ότι το να αφήσεις κάτι τόσο νωρίς και να συνεχίσεις μπορεί να είναι για καλό, παρά το να μείνεις σε κάτι που θα αποδεικνύεται αρρωστημένο. Το κόλπο, έμαθα, είναι το να γνωρίζεις πότε να σκάψεις βαθύτερα ή να αφήσεις στην άκρη το φτυάρι.
Ο γιος μου ξεκίνησε tae kwon do και ήταν ενθουσιασμένος που μάθαινε τεχνικές και πειθαρχία. Όμως, όταν ήρθε η ώρα των αγώνων, όλα άλλαξαν. Ένιωθε, πως όλο αυτό το “ξύλο” ήταν εξαιρετικά βίαιο για εκείνον και του προκαλούσε πολύ άγχος. Δεν ένιωθα καλά με αυτό, επειδή όχι μόνο ήθελα να μάθει να αντέχει και να δουλεύει τη δυσφορία του, είχα δώσει και ένα σωρό λεφτά για τον εξοπλισμό.
Όμως, μετά από διεξοδική συζήτηση μαζί του και σεβόμενη τα κίνητρά του, αποφασίσαμε να του επιτρέψουμε να τα παρατήσει. Αναγκάζοντας το πολύ ευαίσθητο παιδί μου να συνεχίσει, θα του προκαλούσε περισσότερη συναισθηματική δυσφορία. Πήρα τη σωστή απόφαση; Νομίζω πως θα μπορούσε να συζητηθεί, όμως, το σίγουρο είναι ότι σε αυτήν την περίπτωση ήταν σωστό για αυτό το συγκεκριμένο παιδί.
Να μάθουμε να διακρίνουμε πότε πρέπει να τα παρατάμε
Η ζωή είναι ένα μεγάλο παιχνίδι που σίγουρα θα έχουμε και νίκες και ήττες. Είναι θεμιτό να αποδεχθείς, ότι κάτι δεν λειτουργεί σωστά, να το αφήσεις και να συνεχίσεις χωρίς ενοχές για αυτό. Ναι, μπορεί να είναι δύσκολο να παραδεχθείς, ότι κάτι δεν εξελίχθηκε, όπως το είχες σχεδιάσει, όμως, είναι πολύ χειρότερο να κρατάς κάτι που δεν είναι καθόλου παραγωγικό για τη ζωή σου. Και τα πράγματα αλλάζουν συνεχώς. Δεν είναι ντροπή, όταν έχεις υπερβάλλει εαυτόν για κάτι και δεν υπάρχει προοπτική να το τελειώνεις με αγάπη.
Μαθαίνοντας να αναγνωρίζουμε, πότε κάτι δεν μας εξυπηρετεί και να συνεχίζεις είναι θεμελιώδεις ικανότητες. Έχω κάποια βασικά χαρακτηριστικά στα παιδιά μου – αυτά που θεωρώ απαραίτητα – γρήγορη εξυπνάδα, επιμέλεια και τη γνώση ότι μερικές φορές, ο καλύτερος τρόπος για να προχωρήσεις με κάτι είναι απλά να μην το κάνεις»