Η σκηνή είναι γνώριμη σε κάθε γονέα: Ένα πιτσιρίκι στον καναπέ, ένα επεισόδιο παιδικής σειράς.
Ούτε έντονα χρώματα, ούτε τσιριχτή μουσική υπόκρουση. Όμως, τότε κάτι αναπάντεχο. Όμως όταν πέφτουν οι τίτλοι τέλους, συμβαίνει κάτι απρόσμενο: το δίχρονο παιδί επιστρέφει ήσυχα στα παιχνίδια του, χωρίς ξέσπασμα και χωρίς να ζητήσει «κι άλλο».
Σοκ; Η Linnea Dubravac (@linneadubravac on instagram), μία μαμά από το Λος Άντζελες, μοιράστηκε ένα reel με ένα πείραμα που έκανε με το μωρό της και τα παιδικά προγράμματα της δεκαετίας του 90. Αφού ένιωσε να την καταβάλλουν ο ρυθμός και ο θόρυβος του σύγχρονου παιδικού περιεχομένου, δοκίμασε κάτι διαφορετικό. Το αποτέλεσμα ήταν τόσο οικείο και τόσο καθησυχαστικό, που άγγιξε ευαίσθητη χορδή σε χιλιάδες γονείς.
Στο Instagram reel της που έγινε viral Instagram reel, διαπίστωσε ότι ο ήρεμος τόνος και η απαλή ροή που είχαν τα παλιά παιδιά προγράμματα χαλάρωνααν το παιδί της και το έκαναν πιο ικανό να επιστρέφει στο ανεξάρτητο παιχνίδι. Εξήγησε, ότι η οικογένειά της χρησιμοποιεί έναν προτζέκτορα αντί για τηλεόραση, αποφεύγοντας την οθόνη μέχρι την ηλικία του ενός έτους, ενώ τηρεί τον ελάχιστο χρόνο παρακολούθησης.
Η ανταπόρκιση ήταν τεράστια. Το βίντεο συγκέντρωσε πάνω από 40 εκατομμύρια προβολές και πάνω από ένα εκατ. likes.Τα σχόλια από τους millenial γονείς ήταν χιλιάδες και μοιράστηκαν τα δικά τους αγαπημένα παιδικά προγράμματα ή λέγοντας ότι και τα δικά τους παιδιά έδειχναν πιο ήρεμα, βλέποντας παλαιότερα παιδικά.
Τα σχόλια ανέδειξαν μια κοινή απορία: μήπως τελικά ο πιο ήπιος ρυθμός όντως «μιλά» στα νήπια και στους εξαντλημένους γονείς;
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η σημασία του πειράματος
Η μητέρα παρατήρησε ότι το μωρό της απολάμβανε τα προγράμματα, αλλά δεν κολλούσε πάνω τους. Όταν τελείωνε το επεισόδιο, οι μεταβάσεις ήταν πιο εύκολες. Τα χρώματα έμοιαζαν πιο απαλά. Οι ιστορίες ξεδιπλώνονταν αργά. Τα ξεσπάσματα την ώρα που έκλεινε η οθόνη ήταν λιγότερα. Η όλη εμπειρία ήταν πιο τρυφερή. Αυτή η συναισθηματική ανακούφιση είναι αυτό, στο οποίο αντέδρασαν οι περισσότεροι γονείς. Πολλές μαμάδες ένιωσαν εγκλωβισμένες ανάμεσα στα δύο άκρα. Από τη μία είναι η πίεση για περιορισμό των οθονών. Από την άλλη είναι η πραγματική ανάγκη για ένα ασφαλές, αξιόπιστο διάλειμμα μέσα στη μέρα. Το πείραμα της μητέρας του reel πρόσφερε μια τρίτη επιλογή. Όχι περισσότερες οθόνες. Όχι καθόλου οθόνες. Απλώς πιο ήρεμες οθόνες. Ένα προσαρμοσμένο περιβάλλον αντί για έναν κανόνα «όλα ή τίποτα».
Τι λένε οι ειδικοί
Παιδοψυχολόγοι επισημαίνουν, ότι οι απότομες αλλαγές εικόνων, οι έντονες εναλλαγές χρωμάτων και φωτεινότητας, η ασταμάτητη μουσική υπόκρουση διατηρεί το νευρικό σύστημα το παιδιών στα ύψη. Όταν το πρόγραμμα τελειώνει, η μετάβαση στην ησυχία μοιάζει με σύγκρουση, κάτι που αποδεικνύει γιατί η ώρα μετά την οθόνη να είναι σκληρή για κάποια παιδιά. Το νευρικό τους σύστημα βρίσκεται ακόμη σε ένταση για πολλή ώρα αφότου τελειώσει το σόου.
Αντιθέτως, τα προγράμματα που έχουν μεγαλύτερες παύσεις, ουδέτερα χρώματα, απλούστερεη πλοκή και σταθερό ρυθμό, βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν περισσότερο αυτό που βλέπουν. Το νευρικό τους σύστημα είναι πιο ρυθμισμένο, κάτι που κάνει ευκολότερο για τα νηπιάκια να επιστρέψουν στο παιχνίδι ή να συνεχίσουν τη μέρα τους. Οι ειδικοί επισημαίνουν, ότι αυτό δεν έχει να κάνει με τη δεκαετία, στην οποία δημιουργήθηκε ένα παιδικό πρόγραμμα. Υπάρχουν πολλά και σήμερα που έχουν πιο χαμηλούς ρυθμούς και προσφέρουν ηρεμία. Το κλειδί είναι ο τόνος, ο ρυθμός και το αισθητηριακό βάρος.
Πού «χωρά» ο χρόνος οθόνης στην υγιή ανάπτυξη
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής, η χρήση οθονών για παιδιά κάτω των 18–24 μηνών πρέπει να είναι πολύ περιορισμένη, πέρα από τις βιντεοκλήσεις. Για τα νήπια, η ποιότητα μετρά περισσότερο από την ποσότητα.
Το να παρακολουθεί ο γονιός μαζί με το παιδί όταν γίνεται και να συζητά τι συμβαίνει στην οθόνη ενισχύει τη σύνδεση και τη γλωσσική ανάπτυξη.
Οι ειδικοί υπενθυμίζουν ότι οι οθόνες είναι μόνο ένα κομμάτι από τον κόσμο του παιδιού· το πλαίσιο μέσα στο οποίο τις χρησιμοποιεί η οικογένεια είναι εξίσου σημαντικό με τη διάρκεια της θέασης.
Όλα αυτά επιβεβαιώνουν όσα παρατηρούν η Λίνεα και πολλοί γονείς: το πιο ήρεμο περιεχόμενο συχνά οδηγεί σε πιο ήρεμες μεταβάσεις.
Από «θόρυβο φόντου» σε συνειδητό εργαλείο
Οι γονείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις απλές ερωτήσεις ως μια γρήγορη «δοκιμή ενστίκτου»:
Πόσο γρήγορα αλλάζουν τα πλάνα και οι σκηνές;
Το ηχητικό περιβάλλον είναι συνεχές ή υπάρχουν και ήσυχες στιγμές;
Οι χαρακτήρες δείχνουν πραγματικές συζητήσεις, επίλυση προβλημάτων ή καλοσύνη;
Όταν τελειώνει το επεισόδιο, το παιδί επιστρέφει εύκολα στο παιχνίδι ή φαίνεται εκνευρισμένο και υπερδιεγερμένο;
Πρόσεξε τι γίνεται αφού πατήσεις «off»
Οι γονείς μπορούν να δοκιμάσουν το δικό τους μικρό πείραμα. Σε διάστημα μίας εβδομάδας, παρατήρησε αν κάποιες εκπομπές οδηγούν σε πιο ήρεμο παιχνίδι, πιο ομαλές μεταβάσεις ή καλύτερο ύπνο.
Κάθε παιδί έχει τη δική του ιδιοσυγκρασία. Ο στόχος δεν είναι η τελειότητα, αλλά η επίγνωση.
Ξανασκεφτόμαστε την «οθόνη-μπέιμπι σίτερ»;
Πολλοί γονείς βασίζονται σε μια εκπομπή για να μαγειρέψουν, να κάνουν ένα γρήγορο ντους ή να πάρουν μια ανάσα.
Οι οθόνες μπορούν πράγματι να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στις απαιτητικές στιγμές της ημέρας.
Το κλειδί είναι να επιλέγεται περιεχόμενο που υποστηρίζει τη συναισθηματική ρύθμιση, αντί να υπερδιεγείρει ένα παιδί που μπορεί ήδη να είναι κουρασμένο.
Τα βασικά σημεία για τους εξαντλημένους γονείς
Αν θυμηθείς μόνο ένα πράγμα, ας είναι αυτό:
- Δεν έχει σημασία από ποια δεκαετία προέρχεται μια εκπομπή, αλλά πώς «νιώθει» μέσα στο δικό σου σπίτι.
- Παρατήρησε πώς συμπεριφέρεται το παιδί σου μετά. Παρατήρησε αν η εκπομπή στηρίζει τον ρυθμό της ημέρας σου ή τον χαλάει.
- Δοκίμασε μια μικρή αλλαγή. Κράτα ό,τι βοηθά. Άφησε ό,τι δεν βοηθά.
Μερικές φορές, η πιο όμορφη νίκη είναι να βλέπεις το νήπιό σου να ερωτεύεται τις απαλές ιστορίες που αγαπούσες κι εσύ ένα ήρεμο επεισόδιο τη φορά.
Ποια παιδικά των 80’s-90’s μπορούν να δουν και σήμερα τα παιδιά
Αν λοιπον θέλετε να κρατήσετε σε ηρεμία τα παιδιά σας, υπάρχουν ακόμη διαθέσιμες σειρές στις πλατφόρμες, αλλά και ελεύθερες στο YouTube για να τις απολαύσουν.
Σας προτείνουμε μερικές:
Pingu
Το Pingu είναι μια παιδική τηλεοπτική σειρά κινουμένων σχεδίων stop motion, χωρίς διαλόγους, με αρχική παραγωγή στην Ελβετία. Δημιουργήθηκε από τους Otmar Gutmann και Erika Brueggemann. Η σειρά επικεντρώνεται στον ομώνυμο ανθρωπόμορφο αυτοκρατορικό πιγκουίνο και την οικογένειά του, που ζουν στον Νότιο Πόλο.
Τα επεισόδια είναι ελεύθερα στο YouTube
Franklin
Ο Franklin ακολουθεί τη ζωή της ομώνυμης ανθρωπόμορφης μικρής χελώνας που ζει σε ένα χωριό με το όνομα Woodland, παρέα με τους φίλους του. Οι ιστορίες στα βιβλία και στην τηλεόραση ξεκινούν πάντα με τη φράση “[Franklin] could count by twos and tie his shoes” («Ο [Franklin] μπορούσε να μετράει ανά δύο και να δένει τα κορδόνια του».)
Τα επεισόδια παρακολουθούν τις καθημερινές περιπέτειες του Franklin καθώς πηγαίνει σχολείο, παίζει, ανακαλύπτει τον κόσμο και μεγαλώνει, συχνά με τη βοήθεια κάποιου ενήλικα, όπως των γονιών του, του κύριου και της κυρίας Turtle.
Μούμιν
Βασισμένα σε μία εκπληκτική σειρά εικονογραφημένων βιβλίων, η σειρά Moomin διαδραματίζεται στην ήρεμη, ειδυλλιακή Moominvalley, όπου ο νεαρός Moomin ζει μαζί με τους γονείς του, τον Moominpappa και τη Moominmamma, στο χαρακτηριστικό Moominhouse. Η ιστορία ακολουθεί τις πολλές περιπέτειες της οικογένειας Moomin και των φίλων τους, μέσα κι έξω από την κοιλάδα.
Τα περισσότερα επεισόδια περιστρέφονται γύρω από την ανακάλυψη μαγικών αντικειμένων και πλάσματων, εξερευνήσεις σε διαφορετικούς τόπους ή την αντιμετώπιση καθημερινών καταστάσεων. Παρότι πολλά επεισόδια είναι πιστά ή τουλάχιστον βασίζονται χαλαρά στα μυθιστορήματα και τα κόμικ, η σειρά διατηρεί τη δική της ενιαία και σταθερή συνέχεια.
Teletubbies
Τα Τελετάμπις (Teletubbies) είναι παιδική σειρά που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Δημιουργήθηκε από την Αν Γουντ (Anne Wood) και τον Άντριου Ντάβενπορτ (Andrew Davenport) της Ragdoll Productions, για το BBC, ενώ στην Ελλάδα προβλήθηκε από το Star Channel, αργότερα από την ΕΤ1 και μετά από το Nickelodeon Greece.
Οι κύριοι χαρακτήρες της εκπομπής είναι οι Τίνκι Ουίνκι (Tinky Winky), Ντίψι (Dipsy), Λάλα (Laa-Laa), και Πο (Po), τέσσερα παράξενα πλάσματα που μοιάζουν και συμπεριφέρονται σαν μωρά και ζουν σε ένα θόλο. Κάθε ένα από αυτά, έχει διαφορετικό μέγεθος και χρώμα. Η σειρά βραβεύτηκε με Βραβεία Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου το 1998 ως η Καλύτερη Παιδική Σειρά.
Η σειρά έχει προβληθεί σε 111 χώρες και έχει μεταφραστεί σε 41 γλώσσες.
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ο άνθρωπος
Από τον εγκέφαλο, την καρδιά και τους λεμφαδένες μέχρι το δέρμα και τα οστά, κάθε επεισόδιο περιγράφει και ένα διαφορετικό όργανο ή σύστημα μέσα στο ανθρώπινο σώμα αλλά και πώς επηρεάζεται αυτό από το περιβάλλον.
Ο Μαέστρο ο εγκέφαλος δίνει τις εντολές, οι ορμόνες τις μεταφέρουν, τα ένζυμα χτίζουν και προστατεύουν, οι στρατιώτες είναι έτοιμοι για μάχη και «οι κακοί», οι ιοί και μικρόβια, παραμονεύουν συνεχώς.
Η γαλλική σειρά κινουμένων σχεδίων, που προβλήθηκε για πρώτη φορά το 1987 και εξηγούσε με απλό και διασκεδαστικό τρόπο τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος, είχε αγαπηθεί ιδιαίτερα από τους Έλληνες τηλεθεατές τη δεκαετία του ’90.
Γνωρίστε στα παιδιά σας το ανθρώπινο σώμα, αλλά και το πώς μεγαλώσατε εσείς! Προβάλλεται στο ERTFLIX.
Τα Στρουμφάκια
Τα θρυλικά Στρουμφάκια επιστρέφουν, ψηφιακά ανανεωμένα! Σε ένα μαγικό δάσος, μέσα σε μανιταρόσπιτα, ζουν τα μικρά μπλε πλασματάκια που αγαπήσαμε.
Υπό την καθοδήγηση του Μπαμπά-Στρουμφ, απολαμβάνουν την ειρηνική τους ζωή, ώσπου ο μοχθηρός Δρακουμέλ και η γάτα του, Ψιψινέλ, καταστρώνουν σχέδιο να τα αιχμαλωτίσουν και να τα μετατρέψουν σε χρυσό. Τα μικρά μπλε πλασματάκια θα βρεθούν σε νέες, συναρπαστικές περιπέτειες, γεμάτες χιούμορ, μαγεία και φιλία, για να προστατεύσουν το χωριό τους.
Τα Στρουμφάκια ήταν ένα βελγικό franchise που επικεντρώνεται σε μια φανταστική κοινότητα μικρών γαλάζιων πλασμάτων τα οποία ζουν σε ένα χωριό, μέσα στο δάσος, προσπαθώντας να ξεφύγουν από τον κακό της υπόθεσης τον Δρακουμέλ.
Είναι δημιούργημα του Βέλγου καρτουνίστα Πεγιό και η πρώτη εμφάνισή τους έγινε στις 23 Οκτωβρίου του 1958 στο γαλλοβελγικό περιοδικό κόμικ Σπιρού και Φαντάζιο.
Τα Στρουμφάκια έγιναν περισσότερο γνωστά στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του 1980, μέσα από την ομότιτλη τηλεοπτική σειρά κινουμένων σχεδίων. Η παιδική σειρά προβάλλεται στο ERTFLIX.
Αστυνόμος Σαΐνης
Με λίγο πιο σύγχρονα γραφικά, ο αγαπημένος ήρωας των παιδικών μας χρόνων επιστρέφει… Ο Αστυνόμος Σαΐνης, αφελής αλλά αποφασιστικός όταν χρειάζεται, ρίχνεται ξανά στη μάχη κατά του εγκλήματος.
Με τη βοήθεια της Πένι και του σκύλου της, κυνηγά τον σατανικό Δόκτωρα Κλο σε 26 νέα επεισόδια… δράσης και γέλιου!
Ο Αστυνόμος Σαΐνης υπήρξε μία από τις πλέον αγαπημένες τηλεοπτικές σειρές κινουμένων σχεδίων αναπτυγμένη από μια κοινοπραξία μεταξύ της Γαλλίας, του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Ήρωάς της ο αδέξιος, απλής ευφυΐας ομότιτλος ντετέκτιβ, ο οποίος είναι ένα ανθρώπινο ον με διάφορα βιονικά εξαρτήματα ενσωματωμένα στο σώμα του.
Η πρωταρχική νέμεσις του Σαΐνη είναι ο Δόκτωρ Κλο, ο ηγέτης μιας σατανικής οργάνωσης, γνωστής ως “M.A.D
Στην πραγματικότητα, οι έρευνες διεξάγονται συχνά από την πανέξυπνη ανιψιά του Αστυνόμου Σαΐνη Πέννυ, η οποία κρυφά εργάζεται για να ανατρέψει τα σχέδια της M.A.D. και να είναι σίγουρος ότι ο θείος της είναι ασφαλής, καθώς ο Δόκτωρ Κλο δίνει οδηγίες στους πράκτορές του να απαλλάξουν τον Αστυνόμου Σαΐνη πριν μπορέσει να τους σταματήσει
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο Αστυνόμος Σαΐνης ολοκληρώνει μια αποστολή, αν και συνήθως λόγω τύχης. Ο Δόκτωρ Κλο πάντα ορκίζεται εκδίκηση στον Αστυνόμο Σαΐνη για την αποτροπή των σχεδίων του.
Όπως και πολλά κινούμενα σχέδια της δεκαετίας του ’80, επεισόδια του «Αστυνόμου Σαΐνη» πάντα τέλειωναν με μια ανακοίνωση δημόσιων υπηρεσιών που συμβούλευε πώς να χειριστεί κανείς μια σοβαρή κατάσταση.
Μια επιστροφή που θα γεμίσει νοσταλγία τους μεγαλύτερους και θα συστήσει στους μικρότερους τα κινούμενα σχέδια που σημάδεψαν μια ολόκληρη γενιά.
Η παιδική σειρά προβάλλεται στο ERTFLIX.
