Ακούγοντας για πρώτη φορά την ιδέα να μάθουμε στα παιδιά να «φαντάζονται ότι φορούν μια κάπα», νιώθει κανείς αρκετά επιφυλακτικός.
Είναι σαν μία από εκείνες τις καλοπροαίρετες, αλλά υπερβολικά απλοϊκές συμβουλές ανατροφής – αυτές που ακούγονται γλυκές στη θεωρία, αλλά δύσκολα εφαρμόζονται στην πράξη. Κάτι σαν το να ζητάς από ένα νήπιο να «χρησιμοποιήσει τα λόγια του» τη στιγμή που καταρρέει επειδή το ποτηράκι του δεν έχει το σωστό χρώμα.
Η διδασκαλία κοινωνικών δεξιοτήτων στα παιδιά συχνά παραβλέπεται ή θεωρείται κάτι που «θα μάθουν από μόνα τους με τον καιρό».
Ωστόσο, η έρευνα δείχνει πως η κοινωνική ευφυΐα παίζει σημαντικό ρόλο στην ψυχολογική ανθεκτικότητα, την αυτοεκτίμηση και τη συναισθηματική ανάπτυξη. Παρακάτω παρουσιάζονται τρεις πρακτικές, βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα, που μπορούν να εφαρμοστούν εύκολα στην καθημερινότητα.
Η «κάπα» για σωστή στάση σώματος
Ενθαρρύνεται τα παιδιά να φαντάζονται ότι φορούν μια αόρατη κάπα καθώς περπατούν με ίσια πλάτη, ώμους προς τα πίσω και βλέμμα μπροστά.
Αυτή η νοητική εικόνα βοηθά να υιοθετήσουν μια πιο ανοιχτή και δυναμική στάση σώματος, η οποία σχετίζεται με αυξημένη αυτοεκτίμηση και καλύτερη διάθεση, σύμφωνα με σχετικές μελέτες.
Η χειραψία ως εργαλείο σύνδεσης
Η σωστή χειραψία (με τον αντίχειρα ψηλά και σταθερό κράτημα) ενισχύει τη σύνδεση και την εμπιστοσύνη ανάμεσα σε δύο ανθρώπους. Έρευνες δείχνουν ότι κατά τη διάρκεια της χειραψίας, απελευθερώνεται οξυτοκίνη -η ορμόνη της σύνδεσης- κάτι που μπορεί να κάνει την κοινωνική επαφή πιο θετική και ασφαλή.
Σημείωση: Για παιδιά με αισθητηριακές ευαισθησίες ή στο φάσμα του αυτισμού, η χειραψία μπορεί να είναι δυσάρεστη. Εναλλακτικές, όπως ένα χαιρετισμό με το χέρι, fist bump (με τη γροθιά) ή λεκτικό χαιρετισμό, μπορούν να προσφέρουν την ίδια λειτουργία.
Η οπτική επαφή ως παιχνίδι
Η απλή οδηγία «κάνε οπτική επαφή» συχνά δημιουργεί άγχος ή αμηχανία. Αντίθετα, η παρότρυνση να εντοπίσουν το χρώμα των ματιών του συνομιλητή τους, μετατρέπει τη διαδικασία σε παιχνίδι παρατήρησης. Έτσι, η οπτική επαφή αποκτά νόημα και σκοπό. Η πρακτική αυτή ενισχύει τη γλωσσική ανάπτυξη, την ενσυναίσθηση και την κατανόηση κοινωνικών σημάτων.
Σημείωση: Η άμεση οπτική επαφή μπορεί να είναι δυσάρεστη για ορισμένα παιδιά, ειδικά αν είναι νευροδιαφορετικά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το να κοιτούν το μέτωπο, τη μύτη ή απλώς να στρέφονται προς το πρόσωπο του άλλου αρκεί για να δείξουν ενδιαφέρον και παρουσία.
Γιατί όλα αυτά έχουν σημασία
Οι κοινωνικές δεξιότητες δεν είναι απλώς «καλοί τρόποι». Είναι θεμέλια για υγιείς ανθρώπινες σχέσεις. Παιδιά με καλή κοινωνική αντίληψη συχνά απολαμβάνουν υψηλότερη αυτοεκτίμηση, αναπτύσσουν ισχυρότερες φιλίες και αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της καθημερινότητας με περισσότερη αυτοπεποίθηση.
Το πιο σημαντικό είναι να προσαρμόζονται αυτές οι δεξιότητες στην προσωπικότητα και τις ανάγκες κάθε παιδιού. Δεν υπάρχει μία «σωστή» μέθοδος. Ο στόχος είναι να ενθαρρυνθεί η σύνδεση και η αυθεντική επικοινωνία με τρόπο που να ταιριάζει στο κάθε παιδί.
