Σου φωνάζει, κλαίει, πέφτει κάτω; Μάθε πώς να διαχειριστείς τα tantrums του παιδιού με ψυχραιμία, χωρίς φωνές και ενοχές.
Όταν το μικρό σου ουρλιάζει, χτυπιέται ή κλαίει με λυγμούς, είναι λογικό να αισθάνεσαι πως βρίσκεσαι στα πρόθυρα κατάρρευσης. Όμως, τα ξεσπάσματα θυμού (tantrums) είναι αναπόσπαστο μέρος της παιδικής ηλικίας. Όπως λέει ο ψυχολόγος Ray Levy, PhD, «είναι απαίσια, αλλά φυσιολογικά – τα παιδιά 1-4 ετών δεν έχουν ακόμα αναπτύξει επαρκείς μηχανισμούς διαχείρισης των συναισθημάτων τους».
Αντί να παρασυρθείς από τον πανικό ή τον θυμό, το κλειδί είναι να καταλάβεις τι πραγματικά συμβαίνει και να κρατήσεις εσύ την ψυχραιμία σου.
Τι είναι τα ξεσπάσματα θυμού (tantrums);
Τα tantrums είναι έντονες συναισθηματικές εκρήξεις που οφείλονται σε ανικανοποίητες ανάγκες ή επιθυμίες. Μπορεί να περιλαμβάνουν κλάμα, φωνές, χτυπήματα, πεσίματα στο πάτωμα ή και δαγκώματα. Δεν εμφανίζονται μόνο σε νήπια – συμβαίνουν και σε μεγαλύτερα παιδιά, προκαλώντας αναστάτωση σε όλους.
Στην ηλικία του 1-2, τα παιδιά δεν έχουν ακόμα τις λέξεις για να επικοινωνήσουν και απογοητεύονται όταν δεν τα καταλαβαίνεις. Από τα 3 και μετά, τα tantrums συνδέονται με την ανάγκη τους να αποκτήσουν αυτονομία. Θέλουν να αποφασίζουν μόνα τους και εκνευρίζονται όταν δεν μπορούν να κάνουν κάτι ή όταν νιώθουν αβοήθητα.
Τα tantrums είνα φυσιολογικά και δεν δείχνουν κακή ανατροφή. Όπως εξηγούν οι ψυχολόγοι τα tantrums βοηθούν τα παιδιά να μάθουν πώς να διαχειρίζονται αρνητικά συναισθήματα, ειδικά όταν η ανεξαρτησία τους τούς δημιουργεί υπερδιέγερση.
Πώς να διαχειριστείς ένα ξέσπασμα του παιδιού
- Απόφυγε τα ερεθίσματα που προκαλούν ξεσπάσματα: κούραση, πείνα, θόρυβος.
- Μάθε τους να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους: π.χ. «Νιώθω θυμό γιατί…».
- Κράτα σταθερό πρόγραμμα για να αισθάνονται ασφάλεια.
- Μείνε ψύχραιμος αλλά σταθερός – Οι φωνές και οι τιμωρίες δεν βοηθούν. Μη δείχνεις αδυναμία, αλλά ούτε και εκνευρισμό.
- Μην ενδώσεις – Αν υποχωρείς κάθε φορά, το παιδί μαθαίνει πως ο μόνος τρόπος να πετύχει κάτι είναι με φασαρία.
- Αντέδρασε άμεσα στην επιθετικότητα – Αν χτυπά, δαγκώνει ή πετάει πράγματα, σταμάτα το αμέσως και απομάκρυνέ το από την κατάσταση.
- Άφησέ το να εκφραστεί – Αν το παιδί είναι θυμωμένο, άφησέ το να ξεσπάσει με ασφάλεια. Αυτό του μαθαίνει να αποφορτίζεται χωρίς καταστροφή.
- Μην προσπαθήσεις να το συνετίσεις εν μέσω κρίσης – Το να του μιλάς με λογική εκείνη την ώρα είναι μάταιο. Μείνε δίπλα του ήσυχα και στήριξέ το με την παρουσία σου.
- Διάλεξε τις μάχες σου – Δεν χρειάζεται να είσαι πάντα άκαμπτος. Κάποιες μικρές παραχωρήσεις είναι εντάξει, αρκεί να μην γίνουν κανόνας.
- Δώσε απλές, σαφείς οδηγίες – Π.χ. «Μην χτυπάς το σκυλάκι» ή «Πάμε να ζωγραφίσουμε», αντί για γενικότητες όπως «Φέρσου καλά».
- Απόσπασε την προσοχή του – Τα μικρά παιδιά αλλάζουν εύκολα ενδιαφέρον. Πες του π.χ. «Έλα να διαλέξουμε παγωτό» αντί να εστιάζεις στο τι δεν μπορεί να έχει.
- Δώσε του μια αγκαλιά – Μια δυνατή και σιωπηλή αγκαλιά μπορεί να το ηρεμήσει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.
- Βοήθησέ το να ξεπεράσει την απογοήτευση – Αν κλαίει επειδή δεν μπορεί να δέσει τα κορδόνια του, βοήθησέ το και δώσε του εναλλακτική επιτυχίας.
- Μετάφερέ το σε ασφαλές περιβάλλον – Αν βρεθείτε σε δημόσιο χώρο, πήγαινέ το ήρεμα στο αυτοκίνητο ή στην τουαλέτα για να ηρεμήσει.
- Δώσε του ρόλο – κάνε το βοηθό σου – Πριν πάτε στο σούπερ μάρκετ, φρόντισε να έχει φάει και να έχει κοιμηθεί, δώσ’ του κάτι να κάνει και κράτησέ το απασχολημένο.
- Προειδοποίησέ το εκ των προτέρων – Πες του π.χ. «Θα κάνεις άλλες δύο βόλτες με το πατίνι και μετά φεύγουμε» για να μη νιώσει ότι του παίρνεις κάτι απότομα.
- Χρησιμοποίησε το χιούμορ – Αν μπορείς να το χειριστείς με ένα χαμόγελο και ψυχραιμία, το κοινό δεν θα σε κρίνει για την κρίση αλλά για την αντίδρασή σου.
- Μη λυγίσεις μετά το tantrum – Αν η φασαρία ξεκίνησε επειδή δεν του έδωσες μπισκότο, μην του το δώσεις μόλις σταματήσει. Επιβράβευσε τη σωστή συμπεριφορά, όχι τη λάθος.
- Μην το κρατάς μέσα σου – προχώρα – Μόλις τελειώσει το ξέσπασμα, αγκάλιασέ το, πες του ότι το αγαπάς και προχώρα. Μην το ξανανοίγεις, εκτός αν το παιδί είναι 3+ και θες να συζητήσετε πιο ψύχραιμα τι έγινε.
- Μην το παίρνεις προσωπικά – Το παιδί δεν σε «μισεί» πραγματικά. Εκφράζει την απογοήτευσή του, όχι κάτι βαθύτερο.
Λάθη που χειροτερεύουν τα tantrums
- Ενδίδεις κάθε φορά; Του μαθαίνεις πως η φασαρία αποδίδει.
- Το δωροδοκείς; Κάθε φορά θα περιμένει… αντάλλαγμα.
- Του δίνεις πολλή προσοχή; Ίσως το ενισχύεις χωρίς να το καταλάβεις.
- Επαναλαμβάνεις χωρίς να εφαρμόζεις; Οι απειλές χωρίς συνέπειες δεν έχουν αξία.
- Το παρηγορείς υπερβολικά όταν φωνάζει για το «όχι»; Του περνάς το λάθος μήνυμα.
Τα ξεσπάσματα θυμού αποτελούν μια πρόκληση που μπορείς να μάθεις να διαχειρίζεσαι. Με σταθερότητα, κατανόηση και υπομονή, θα βοηθήσεις το παιδί σου να μάθει να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του. Και αυτό είναι ένα δώρο που θα κρατήσει για πάντα.
