Τα Χριστούγεννα είναι για πολλούς η πιο φωτεινή περίοδος του χρόνου.
Μικροί και μεγάλοι μοιράζονται στιγμές στο γιορτινό τραπέζι, ανταλλάσσουν δώρα και νιώθουν την ατμόσφαιρα της αγάπης να γεμίζει το σπίτι. Για τα παιδιά όμως, αυτή η εποχή έχει μια ξεχωριστή, σχεδόν μαγική δύναμη.
Τα μικρά παιδιά ζουν τα Χριστούγεννα πιο έντονα από όλους. Πιστεύουν ακόμη στη μαγεία της γιορτής, μετρούν αντίστροφα τις ημέρες και περιμένουν με ανυπομονησία όσα ξεχωριστά φέρνει μαζί της αυτή η εποχή. Τι είναι όμως αυτό που επηρεάζει τόσο βαθιά την ψυχολογία τους;
Το πρώτο και πιο δυνατό στοιχείο είναι η προσμονή
«Το να μετράς αντίστροφα για κάτι μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα όπως ενθουσιασμό, άγχος, απογοήτευση, φόβο ή ευτυχία», σημειώνει η κλινική ψυχολόγος Dr. Bethany Cook, εξηγώντας ότι όλο αυτό πυροδοτεί την έκκριση ντοπαμίνης, μιας ουσίας που ενισχύει την αίσθηση χαράς.
Παράλληλα, η ψυχική εμπειρία των Χριστουγέννων εξαρτάται και από το περιβάλλον του παιδιού. «Δεν βιώνουν όλα τα παιδιά θετικά συναισθήματα τις γιορτές. Η αυξημένη πίεση των γονιών μπορεί να εκφραστεί κακοποιητικά προς το παιδί, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις έλλειψης τροφής ή ανησυχίες για τη θέρμανση στο σπίτι», αναφέρει η Dr. Cook.
Ακόμη κι όταν τα παιδιά ανυπομονούν για τις γιορτές, τα συναισθήματά τους μπορεί να είναι έντονα και αντιφατικά. «Τα χαμηλά φαίνονται ατελείωτα και τα ψηλά απεριόριστα», λέει χαρακτηριστικά. Γι’ αυτό προτρέπει τους ενήλικες να δείχνουν μεγαλύτερη υπομονή, ειδικά όταν τα παιδιά αντιδρούν έντονα, είτε από χαρά, είτε από απογοήτευση.
Οι ορμόνες και η γενική υπερδιέγερση της εποχής συχνά κάνουν τα παιδιά πιο κουρασμένα, ευέξαπτα ή ευάλωτα. «Να είστε υπομονετικοί με τα παιδιά και με τον εαυτό σας», επισημαίνει η ειδικός.
Εάν ένας γονιός νιώθει καταθλιπτικός ή πολύ πιεσμένος, αυτό μπορεί να διαμορφώσει την εικόνα του παιδιού για τις γιορτές. Ακόμα όμως και χωρίς τέτοιες συνθήκες, τα παιδιά αντιλαμβάνονται τις αλλαγές γύρω τους και μπορεί να αντιδράσουν αρνητικά.
Η δύναμη του θετικού
Για τις οικογένειες που διατηρούν τις χριστουγεννιάτικες παραδόσεις τους, τα οφέλη είναι σημαντικά.
Ανασκόπηση 32 ερευνών των τελευταίων 50 ετών, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Family Psychology της Αμερικανικής Ψυχολογικής Ένωσης, έδειξε ότι οι οικογενειακές ρουτίνες και τα έθιμα –συμπεριλαμβανομένων των χριστουγεννιάτικων παραδόσεων– ενισχύουν την υγεία των παιδιών, την ταυτότητα των εφήβων και τις οικογενειακές σχέσεις.
Επιπλέον, η νοσταλγία έχει ιδιαίτερα θετική επίδραση. Παρότι τα μικρότερα παιδιά δεν έχουν ακόμη πολλές μνήμες να ανακαλέσουν, τα μεγαλύτερα μπορούν να μοιραστούν στιγμές που τους προσφέρουν χαρά και σύνδεση με τους γονείς και τους παππούδες τους.
«Η νοσταλγική αναπόληση βοηθά κάποιον να διατηρήσει μια αίσθηση συνέχειας παρά τις αλλαγές του χρόνου», εξηγεί η ειδικός στην έρευνα της νοσταλγίας Dr. Krystine Bacho σε συνέντευξή της στην APA. «Είναι καθησυχαστικό να συνειδητοποιείς πόσο πλούσια ήταν η ζωή σου, πόση χαρά, προσπάθεια, επιτυχία και ενθουσιασμό έχεις ζήσει». Σύμφωνα με την ίδια, παιδιά ήδη από 5 και 6 ετών μπορούν να βιώσουν το συναίσθημα της νοσταλγίας.
Οι γονείς μπορούν να ενισχύσουν αυτές τις θετικές εμπειρίες: να βγάλουν φωτογραφίες προηγούμενων γιορτών, να θυμηθούν μαζί χαρούμενες στιγμές ή να δημιουργήσουν μικρά άλμπουμ και βιβλία αναμνήσεων.
Όταν το παιδί κατακλύζεται από ερεθίσματα
Τα λαμπάκια, η μουσική, οι εκδηλώσεις , όλα αυτά μπορούν και να υπερδιεγείρουν ένα παιδί.
«Τα χριστουγεννιάτικα φώτα μπορεί να είναι υπερβολικά έντονα. Ή η συνεχής επανάληψη τραγουδιών μπορεί να “τρελάνει” το παιδί», λέει η Dr. Cook.
Αν το παιδί φαίνεται να δυσκολεύεται, η ειδικός προτείνει ανοιχτή συζήτηση: «Δημιουργήστε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον και ρωτήστε το τι συμβαίνει. Αν δεν ξέρει να το εκφράσει κι εσείς δυσκολεύεστε να το καταλάβετε, ζητήστε βοήθεια από θεραπευτή, συγγενή ή άλλο έμπιστο πρόσωπο».
Παράλληλα, προειδοποιεί ότι οι γονείς που προσπαθούν να κάνουν τις γιορτές “τέλειες” μπορεί άθελά τους να αυξήσουν τη σύγχυση και το άγχος των παιδιών: «Όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, αφιερώστε λίγες στιγμές την ημέρα για να βεβαιωθείτε ότι επικεντρώνεστε στην ουσία της γιορτής τον χρόνο με την οικογένεια, τη φροντίδα του εαυτού και τη βοήθεια προς τους άλλους και όχι στα “περιττά”, όπως τα δώρα και τις εκδηλώσεις».
Πηγή: romper.com
