Μπορεί να είναι δύσκολο να βρεις την διαφορά μεταξύ της κακής διάθεσης και της κλινικής κατάθιλψης, ειδικά στην εγκυμοσύνη.
Σε αυτήν την φάση ζωής οι ορμόνες προκαλούν συναισθηματικές διακυμάνσεις, κάτι απολύτως φυσιολογικό. Συνεπώς, τι είναι αυτό που προσδιορίζει την κατάθλιψη και πότε πρέπει να απευθυνθείς σε ειδικό;
Κατά γενική ομολογία, εάν έχεις κατάθλιψη, βιώνεις συναισθήματα θλίψης ή απελπισίας που διαρκούν για εβδομάδες ή και μήνες. Η κατάθλιψη της εγκυμοσύνης ενδεχομένως να επηρεάσει την ικανότητά σου να φροντίσεις τον εαυτό σου και το μωρό. Υπάρχει η προσδοκία και η γενική θεώρηση, ότι η εγκυμοσύνη είναι μία ευχάριστη, χαρούμενη περίοδος της ζωής μίας γυναίκας. Όμως, είναι δύσκολο κανείς να παραδεχθεί, ότι μπορεί να μη νιώθεις έτσι. Θα πρέπει να γνωρίζεις, άλλωστε, ότι η κατάθλιψη δεν είναι επιλογή, αλλά ασθένεια ψυχική. Και είναι αρκετά συχνή. Περίπου 1 στις 10 γυναίκες βιώνει κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Τα καλά νέα είναι πως, αν έχεις διαγνωστεί με κλινικής μορφής κατάθλιψη, υπάρχουν πολλές και αποτελεσματικές θεραπείες. Όσο νωρίτερα ξεκινήσεις μία θεραπεία, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι. Έτσι, μην διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια. Η ψυχική σου υγεία είναι το ίδιο σημαντική με τη σωματική.
Τι προκαλεί την κατάθλιψη κατά την εγκυμοσύνη;
Ενώ οι ειδικοί δεν έχουν καταλήξει σε ένα ισχυρό συμπέρασμα ως προς τι προκαλεί αυτό το είδος κατάθλιψης, είναι πιθανό να πρόκειται για ένανσ υνδυασμό συναισθηματικών, σωματικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Η προετοιμασία για ένα μωρό φέρνει πολλές και μεγάλες αλλαγές, πολλές από τις οποίες δεν είναι στο χέρι μας- συμπεριλαμβανομένων και των ανησυχιών για τον τοκετό, για το αν θα ανταποκριθούμε ως γονείς, αλλά και για την απώλεια της καθημερινότητάς μας πριν από το μωρό. Επίσης, οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να ενισχύσουν τις πιθανότητες της εμφάνισης κατάθλιψης στην εγκυμοσύνη.
Εάν, λοιπόν, αν έχεις διαγνωστεί ή στρες πριν από την εγκυμοσύνη, τότε είναι πιθανό να διαγνωστείς και με κατάθλιψη της εγκυμοσύνης. Παρ’όλα αυτά δεν είναι ασύνηθες να έχεις αυτή τη μορφή κατάθλιψης, ακόμη κι αν δεν έχεις αντιμετωπίσει κάτι αντίστοιχο μέχρι τότε στη ζωή σου.
Αναγνωρίζοντας τα συμπτώματα
Μερικά από τα συμπτώματα της κατάθλιψης, όπως η κόπωση ή η δυσκολία στον ύπνο, είναι φυσιολογικά στην εγκυμοσύνη. Όμως, ενδέχεται να έχεις προγεννητική κατάθλιψη, όταν νιώθεις θλίψη ή απελπισία, απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για πράγματα που σου άρεσαν ή δεν είσαι λειτουργική στην καθημερινότητά σου, κι αυτά τα συμπτώματα διαρκούν για εβδομάδες.
Μπορεί να πάσχεις από κατάθλιψη, αν βιώνεις κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες:
- Απώλεια ενδιαφέροντος σε καθμερινές δραστηριότητες ή αίσθηση ότι τίποτα δεν σου δίνει χαρά πλέον
- Νιώθεις θλίψη ή κενό για το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας σε καθημερινή βάση
- Έχεις χαμηλή αυτοεκτίμησης και σκέψεις ότι δεν θα είσαι καλή μαμά
- Κλαις συνεχώς
- Νιώθεις υπερβολικά ευερέθιστη
- Αισθάνεσαι άγχος για το μωρό
- Δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς ή να πάρεις αποφάσεις
- Έχεις χαμηλή ενέργεια ή υπερβολική κόπωση που δεν βελτιώνεται με ξεκούραση
- Βιώνεις αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες ή του υπνου, πχ θέλεις να τρως ή να κοιμάσαι όλη την ώρα ή το αντίστροφο.
- Νιώθεις συναισθήματα ενοχής, απαξίωσης ή απελπισίας και ότι δεν έχει αξία η ζωή σου
Έρευνές έχουν δείξει, ότι αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιθανότερο ναα εμφανιστούν κατά το πρώτο και το τρίτο τρίμηνο. Επίσης, μπροεί να αναγνωρίσεις πρώιμα σημάδια επιλόχειου κατάθλιλψης κατά την εγκυμοσύνη. Αν θεωρείς, ότι έχεις κατάθλιψη, μίλησε στον γιατρό σου. Μόνο ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να κάνει την ακριβή διάγνωση.
Οι παράγοντες κινδύνου της κατάθλιψης της εγκυμοσύνης
Κατάθλιψη μπορεί να πάθει ο καθένας μας σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής του. Όμως, Ωστόσο, οι γυναίκες διαγιγνώσκονται με κατάθλιψη περίπου δύο φορές πιο συχνά από τους άνδρες, πιθανώς εν μέρει λόγω των ορμονικών διακυμάνσεων που σχετίζονται με την έμμηνο ρύση, την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.
Η κατάθλιψη της εγκυμοσύνης έχει συσχετιστεί με διάφορους παράγοντες κινύνου, όπως:
Ιστορικό κατάθλιψης ή στρες
Αν έχεις βιώσει κατάθλιψη ή άγχος στο παρελθόν – όπως σε προηγούμενη εγκυμοσύνη ή μετά τη γέννηση ενός παιδιού – είναι πιο πιθανό να συμβεί εκ νέου. Αντιστοίχως και με το άγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς αυξάνει επίσης τον κίνδυνο να διαγνωστείς με προγεννητική κατάθλιψη.
Οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης
Εάν υπάρχει ιστορικό κατάθλιψης στην οικογένεια, τότε έχεις περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσης τη νόσο και σε μικρότερη ηλικόα. Αντιστοίχως, αν ο σύντροφός σου έχει διαγνωστεί με κατάθλιψη ή άλλη ψυχική διαταραχή, τότε είναι πιθανό να επηρεαστείς κι εσύ.
Στρες
Αν αντιμετωπίζεις στρεσογόνες καταστάσεις, όπως οικονομικά προβλήματα, το τέλος μίας σχέσης, ένα θάνατο φίλου ή μέλους της οικογένειας ή απώλεια δουλειάς, μπορεί να πυροδοτήσει την προγεννητική κατάθλιψη. Επίσης, το κάπνισμα, το αλκοόλ ή η χρήση ουσιών που δεν σου έχει συνταγογραφήσει γιατρός για το στρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης μαζί με άλλα προβλήματα υγείας για το μωρό σου.
Έλλειψη υποστήριξης
Αν είσαι μόνη μέλλουσα μαμά ή νιώθεις απομονωμένη ή δεν σε στηρίζει η οικογένεια ή οι φίλοι σου, ο κίνδυνος να εμφανίσεις κατάθλιψη είναι υψηλότερος. Μία προβληματική σχέση ή ένας μη υποστηρικτικός σύντροφος, επίσης, αυξάνει αυτόν τον κίνδυνο.
Επιπλοκές της εγκυμοσύνης
Η ύπαρξη επιπλοκών στην εγκυμοσύνη αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης κατά την κύηση. Επίσης, η εμπειρία απώλειας εγκυμοσύνης ή ένας τραυματικός τοκετός στο παρελθόν αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης κατάθλιψης σε μια επόμενη εγκυμοσύνη.
Χρόνιες παθήσεις
Η εγκυμοσύνη είναι αρκετά απατητική σωματικά και αν αντιμετωπίζεςι χρόνιες ασθένειες, όπως υψηλή πίεση ή διαβήτη τύπου 2, γίνεται ακόμη πιο απαιτητική. Και προφανώς, αυτό αυξάνει και τις πιθανότητες κατάθλιψης στην κύηση.
Μη προγραμματισμένη εγκυμοσύνη
Η ανακάλυψη ότι είστε έγκυος χωρίς να το έχετε προγραμματίσει μπορεί να αποτελέσει πηγή έντονου στρες και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.
Ενδοοικογενειακή βία ή ιστορικό κακοποίησης
Είναι συνηθισμένο η ενδοοικογενειακή βία και η ψυχολογική κακοποίηση να επιδεινώνονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αν αυτό συμβαίνει σε εσάς, είναι ζωτικής σημασίας να μιλήσετε σε κάποιον ώστε να διασφαλίσετε τη δική σας ασφάλεια και του μωρού σας.
Συζητήστε με τον γιατρό ή τη μαία σας για τρόπους να αλλάξετε την κατάσταση και να λάβετε την απαραίτητη υποστήριξη.
Πηγή: babycenter.com